De Fisherman’s Trail in Portugal wandelen: gratis minigids voor 2024
Halvemaanvormige zandstranden tussen hoge oranjegele kliffen. Slingerpaadjes over oranje aarde met mediterrane planten zoals je die in Nederlandse tuincentra ziet. Stille dorpjes met geplafeide wegen tussen witte huizen met pastelkleurige kozijnen en oranje daken. Maar ook: eindeloze grindpaden door uitgestrekt, droog landschap. Een oceaanmist die je weidse uitzicht vervangt door een mystiek tafereeltje. Je moet er wel wat voor over hebben, maar die fysieke inspanning over afwisselende ondergrond maakt het nog avontuurlijker. Zelf de Fisherman’s Trail in Portugal wandelen? Ik liep de route in november en deel in deze ‘minigids’ mijn beste tips met je!
De Fisherman’s Trail in feitjes
- Lengte: 226 kilometer
- Tussen Lagos in het zuiden en het noorderlijker gelegen Porto Covo
- Volgt zoveel mogelijk de kust met kliffen en hoge golven
- Loopt óók door het binnenland
- Een geliefde meerdaagse wandelroute voor de herfst en lente
Wat is het verschil tussen de Fisherman’s Trail en de Rota Vicentina?
Voordat ik de route in meer detail gepland had, snapte ik niet helemaal wat het verschil is tussen de Fisherman’s Trail en de Rota Vicentina. Oh, en dan is er ook nog een binnenlandse variant! Hoe dat zit? De kust waar de Fisherman’s Trail langs loopt is de Vicentina-kust. De Rota (‘routes’) Vicentina verwijst naar de verschillende wandel- en fietsroutes aan deze kust. Eén daarvan is de Fisherman’s Trail. Een andere is de Historical Way, die meer door het binnenland loopt.
Wat is de beste tijd om de Fisherman’s Trail te wandelen?
De beste periode om de Fisherman’s Trail te lopen is de herfst (half september tot eind november) of de lente (maart tot begin juni). In de winter valt er meer neerslag dan in de rest van het jaar. In de zomer is het er voor de meeste mensen te heet. In juli en vooral augustus is het er bovendien druk met andere toeristen. Dan is accommodatie vinden lastiger en deel je het pad met veel niet-Fisherman’s-Trail-wandelaars. In de zomer is er bovendien een groot risico op (bos)branden.
👉 Word dit je eerder meerdaagse wandeltocht? Bestel mijn e-book Handboek voor meerdaagse wandeltochten 👈
Zijn er veel ho(s)tels langs de Fisherman’s Trail?
Ik heb weinig moeite hoeven doen om accommodaties langs de Fisherman’s Trail te vinden. Het helpt natuurlijk enorm dat de route door vele dorpjes aan de reuzepopulaire kust loopt. Waar zoveel vraag is, is aanbod. In de ene plaats heb je meer keuze dan de ander. Bekijk mijn beste tips in het artikel Betaalbaar overnachten in hostels langs de Fisherman's Trail.
Moet ik accommodaties vooraf boeken?
Omdat ik ‘s avonds na het wandelen nog wilde werken en daarvoor internet nodig had, heb ik mijn accommodaties een maand voor het wandelen allemaal al vastgelegd. Ik kwam onderweg vele mensen tegen die hun accommodaties nog niet vastgelegd hadden en onderweg pas uit zochten. In november is dat volgens hun goed te doen. Ze zijn soms wel wat duurder uit en moeten voor kleine dorpjes soms wat langer zoeken. Hoe het in de rest van het jaar zit, zul je even moeten googelen of navragen.
Mag je wildkamperen langs de Fisherman’s Trail?
Wildkamperen langs de Fisherman’s Trail is verboden. Je kunt je tent opzetten op de campings langs de route, hoewel die redelijk schaars zijn. Ik ga wildkamperen waar dat niet mag niet promoten, en zeker niet in een beschermd natuurgebied. Wil je per se wildkamperen? Google naar hoe anderen dat doen ;)
Zijn er genoeg supermarkten onderweg?
Als je dezelfde etappes aanhoudt als ik, kom je minstens eens per twee dagen een supermarkt tegen. In vrijwel elk dorp aan het eind van een etappe zit op z'n minst een supermarkt. Sommige supermarkten zijn op zondagen gesloten, en veel winkeliers houden rond het middaguur een siësta. Zoek in Google Maps naar 'supermarket'. Let op: de openingstijden van winkels en restaurants in Google Maps komen niet altijd overeen met de werkelijkheid. Ik had daarom voor de zekerheid een paar extra energierepen mee.
Let op: je kunt in de kleine supermarken zelden pinnen.
Waar kan ik water bijvullen?
Water bijvullen langs de route kan alleen bij je accommodaties en restaurants en supermarkten langs de route. Zoetwaterstroompjes hoef je onderweg niet te verwachten, en waterpunten langs de straat zijn vrijwel overal buiten werking. In supermarkten kun je voor een paar euro flessen water kopen. Dat heb ik ook gedaan in de grotere dorpen, waar ik het kraanwater teveel naar chloor vond smaken.
Het is heel persoonlijk hoeveel water je nodig hebt. Lees ook mijn blog over water meenemen op je wandeltocht. Ik had de meeste dagen 2,5 liter mee. Op warme dagen kreeg ik dat makkelijk op, terwijl ik op koelere dagen 's avonds vaak nog wat over had. Ik dronk na aankomst in en voor vertrek uit hostels vaak extra water.
Kan ik in restaurants lunchen en dineren?
Er zijn genoeg restaurants en bars langs de rotues waar je kunt lunchen en dineren. Sommigen zijn strandtenten, anderen restaurants in dorpjes. Het viel me op dat het grootste deel van de horecagelegenheden in november gesloten zijn. Google Maps is helaas niet altijd up to date, dus zorg dat je een back-up plan hebt. Het eten in restaurants is in Portugal relatief betaalbaar, dus om het geld hoef je het niet te laten.
Let op: je kunt niet overal pinnen, dus neem voldoende cash mee.
Kan ik zwemmen langs de Fisherman’s Trail?
Je kunt langs de Fisherman’s Trail heerlijk verfrissende duiken nemen. De golven aan de westkust zijn ruig, dus daar wordt weinig gezwommen. Tussen Sagres en Lagos is het water vaak kalmer. Bij de stranden staan bordjes van mogelijk gevaarlijke plekken, maar zorg dat je zelf ook oplet. Ik keek of ik andere mensen zag zwemmen en ging alleen het water in als er mensen op het strand zaten. Lees hier meer over veilig zwemmen in zee.
Let op: ik ging middenin een etappe zwemmen, maar kreeg het zand niet helemaal meer van mijn lichaam. Daardoor liep ik in het vervolg van de route schuurplekken op op plekken waar je geen schuurplekken wilt. Misschien had ik na het zwemmen niet op het strand zittend moeten opdrogen. Hoe dan ook: zorg dat je zandvrij weer verder kunt wandelen.
Is de wandeltocht moeilijk?
De route is technisch niet heel moeilijk. Je moet her en der wat klauteren, maar zelden met een afgrond naast of onder je. Ik heb hoogtevrees, maar heb daar op dit pad geen last van gehad. Soms loopt het pad vrij dicht langs de klif, maar dan is er vaak een alternatief pad dat verder weg ligt (zie je navigatie-app). Tussen Zambujeira en Almograve was dat een paar meter niet het geval, maar daar redde ik me goed.
De afstanden tussen dorpjes zijn wel lang, dus je moet wel een goede conditie hebben of die voor die tijd opbouwen. Op de etappe van Porto Covo naar het zuiden loop je 15+ kilometer door rul zand. Dat telt voor de meeste mensen (inclusief mijzelf) wel als zwaar ;)
Ik kan niet zo goed tegen warmte en vond met name de stukken langs de zuidkust en in het binnenland in de hogere temperaturen (rond de 24 graden) zwaar. Hoe hoog de temperaturen onderweg zijn, hangt natuurlijk af van in welke periode je loopt. Bij mij werd het na een paar dagen een paar graden koeler en vond ik het veel beter te doen. Een korte broek, zonnehoed en extra water helpen ook.
Raad je deze route aan aan beginners?
De route is technisch dus niet heel moeilijk. In die zin kan hij heel geschikt zijn voor je eerste meerdaagse wandelroute. Maar. Voor ongetrainde mensen kan tot zeven uur per dag wandelen behoorlijk pittig zijn. Niet zelden loop je twintig kilometer per dag, met hoogteverschillen. Dat is leuker als je vooraf getraind hebt (bijvoorbeeld met deze wandeltraining, die ik ook volgde). Tien tot twaalf dagen wandelen is voor een eerste keer misschien wat lang. Maak bijvoorbeeld eerst een wandeltocht van 3-5 dagen dichterbij huis om te ervaren wat je ongeveer te wachten staat.
In welke etappes deelde jij de Fisherman’s Trail in?
- Dag 1: Lagos naar Salema
- Dag 2: Salema naar Sagres
- Dag 3: Sagres naar Vila do Bispo
- Dag 4: Vila do Bispo naar Carrapateira
- Dag 5: Carrapateira naar Arrifana
- Dag 6: Arrifana naar Aljezur
- Dag 7: Aljezur naar Odeceixe
- Dag 8: Odeceixe naar Zambujeira do Mar
- Dag 9: Zambujeira do Mar naar Almograve
- Dag 10: Almograve naar Vila Nova de Milfontes
- Dag 11: Vila Nova de Milfontes naar Porto Covo
- Dag 12: Porto Covo naar S. Torpes (vond ik niet per se een aanrader - doen veel mensen ook niet)
Fisherman's Trail 8-daagse etappe-indeling
Ik kreeg in de comments vraag naar een etappe-indeling waarbij je zo'n acht uur per dag wandelt. Dat komt volgens de meerdaagse routeplanner in Komoot dan neer op 8 wandeldagen. Nu kan je niet elke dag precies gelijke afstanden/wandeltijden lopen, want dan eindigen de etappes in the middle of nowhere. Hoe ik het aan zou pakken:
- etappe 1: van Lagos naar Salema (schaarse accommodatie, vroeg boeken)
- etappe 2: naar pension Monte Gagão (stukje van de route af, daar is verder niets)
- etappe 3: naar Arrifana
- etappe 4: naar Aljezur (kortere etappe van zo'n 15 km)
- etappe 5: naar kampeerterrein met kamers Monte Carvalhal da Rocha (klein stukje van de route)
- etappe 6: naar Almograve
- etappe 7: naar Porto Covo (kortere etappe van 17 km)
- etappe 8: naar eindpunt bij Sines
Sommige dagen loop je zo zes uur, andere dagen tien uur (gebaseerd op iemand met een gemiddelde wandelconditie). Dat is exclusief pauzes. Niet ideaal misschien, maar lastig anders aan te pakken als je afhankelijk bent van accommodaties. De Fisherman's Trail in acht etappes langs accommodatie wandelen is aanzienlijk duurder dan mijn bovengenoemde etappe-indeling aanhouden, omdat de accommodaties op de eindpunten flink duurder zijn dan de hostels. Zie mijn Komootcollectie voor bovengenoemde tours.
Kan ik nóg meer langs de kust lopen?
Ik sprak onderweg vele mensen die een eigen variant van de Fisherman’s Trail wandelden. Zij kozen ervoor om van de gemarkeerde route af te wijken en smalle paadjes langs de kust te volgen. Deze paadjes zijn in navigatie-apps zoals Komoot goed te zien. Soms zijn ze smal en steil, dus controleer of ze bij je vaardigheden en conditie passen. Vooral op de stukken waar de Fisherman’s Trail van het water weg en door het binnenland loopt kan dit aantrekkelijk zijn. Vaak leidt de route het binnenland in voor de dorpjes met hun accommodaties, restaurants en winkeltjes.
Waar overnachtte jij?
- Nacht 0: Lagos | deze AirBnB
- Nacht 1: Salema | Eco Camp (studio)
- Nacht 2: Sagres | Pura Vida hostel (slaapzaal)
- Nacht 3: Vila do Bispo | Casa Mestre (privékamer)
- Nacht 4: Carrapateira | Carrapateira Lodge (privékamer, geen aanrader, probeer Hostel do Mar)
- Nacht 5: Arrifana | HI Arrifana (slaapzaal en privékamers - maken heerlijke burgers in het restaurant)
- Nacht 6: Aljezur | Amazigh Hostel & Suites (slaapzaal)
- Nacht 7: Odeceixe | Bohemian Antique Guesthouse (slaapzaal - fantastische plek)
- Nacht 8: Zambujera do Mar | Hostel Nature (slaapzaal - heel gezellig hostel)
- Nacht 9: Almograve | Hi Almograve (slaapzaal - vond ik geen fijne plek)
- Nacht 10: Vila Nova de Milfontes | Apartamentos Pátio Victória by Umbral (privékamer - afrader!)
- Nacht 11: Porto Covo | MUTE Hostel (slaapzaal - aanrader)
Zie ook mijn blog over goedkoop overnachten langs de Fisherman’s Trail.
Hoe zit het met het openbaar vervoer langs de Rota Vicentina?
Uhm, nou verwacht er niet teveel van ;) Rede Expressos bussen rijden een paar keer per dag langs de kust. Bekijk de dienstregeling via deze website. Tip: je kunt buskaartjes online kopen. Dit is ook de busmaatschappij die je nodig hebt als je van Lissabon naar Porto Covo wilt reizen.
Met zo weinig bussen op een dag, is de kans groot dat er geen bus rijdt waar of wanneer je hem nodig hebt. Ik sprak dagelijks mensen die naar een restaurant, supermarkt of accommodatie heen en weer gelifd waren. Dat ging heel makkelijk en is in deze regio - veel toeristen, weinig busritten - normaler dan in bijvoorbeeld Nederland.
Ik moest onderweg een vergeten voorwerp uit een ander dorp ophalen en gebruikte daarvoor de app Bolt. Via deze variant op Uber boek je snel een taxi. Je kunt ook een van deze taxibedrijven inzetten.
Vanuit diverse plaatsen vertrekt de Rede Expressos bus naar Lissabon. Google Maps suggereert vanaf de bushalte van aankomst busconstructies naar het vliegveld, maar je kunt makkelijker de tram nemen. Bij de bushalte in de buurt ga je ondergronds en neem je eerst de blauwe en dan de rode tram. Een kaartje kost zo'n twee euro.
Kan ik mijn bagage voor me laten vervoeren?
Misschien wil je meer spullen mee dan je op je rug wilt of kunt dragen. Je kunt dan gebruikmaken van bagagetransport. Informatie lees je op deze website. Deze service is beschikbaar van februari tot en met juni, en van september tot en met november. Bagagetransport kan langs de hele route en in beide richtingen. Je betaalt 15 euro per etappe en je kunt online boeken en betalen (wel zo makkelijk als je geen Portugees spreekt).
Wat kost het lopen van de Fisherman’s Trail?
Voor mijn mix van privékamers en bedden in slaapzalen betaalde ik 350 euro. De prijs van de privékamers ligt tussen de 40 en 65 euro voor de goedkoopste opties. Voor een nacht in een hostel betaal je zo’n 25 euro. Daar komen nog de kosten van je voeding bij op. Dat kun je zo duur maken als je wilt. Prijzen van boodschappen zijn vergelijkbaar met die in Nederland.
Kan ik ook alleen een stukje van de route doen?
Yes, dat kan, en dat doen ook veel mensen. Ik vond niet alle etappes even mooi. Sommige etappes liepen voor een groot deel over eindeloze grindpaden door droog landschap. Ook niet lelijk, maar ik ga ervan uit dat je de Fisherman’s Trail overweegt om de ruige kustlandschappen. Mijn favoriete stukken:
- Sagres naar Lagos, met een tussenstop in Salema en/of Luz (in die volgorde mooier eindpunt dan andersom), in 2 tot 3 dagen.
- Odeceixe naar Porto Covo in 4 dagen.
- Almograve naar Porto Covo in 3 dagen.
Is de Fisherman’s Trail goed gemarkeerd?
De Fisherman’s Trail is in beide richtingen goed gemarkeerd. De markering bestaat uit een groen en een blauw streepje voor de juiste richting. Een groen-blauw kruis markeert het verkeerde pad. En een blauwe pijl indiceert een richtingwijziging. Soms moet je even zoeken naar de markering, maar echt verwarrend is het nergens. Ik had de Komoot-navigatie tijdens de hele route aan, dus ik kon makkelijk even spieken.
Welke routegids is handig?
Ik kocht de routegids van Cicerone en kwam er onderweg achter dat ik daar weinig aan heb. De route die in deze gids beschreven staat is namelijk niet de Fisherman’s Trail, maar een mix van die route en de Historical Way. Dat betekent dat de route je veel door het binnenland stuurt, terwijl de ware route langs de kust loopt. De kaartjes kloppen dan dus ook niet met wat je werkelijk gaat lopen. In Nederland zijn weinig andere gidsen te koop. Dit gidsje is wél handig voor het uitzoeken van accommodaties en restaurants, want hij komt wel door dezelfde dorpjes als de Fisherman’s Trail.
Er bestaat ook een officiële routegids van de Rota Vicentina organisatie. Deze maakt wel onderscheid tussen de routes, maar moet uit Portugal verzonden worden. Ik weet bovendien niet of hier naast een berg praktische informatie ook kaartjes in staan. In de webshop van dezelfde organisatie wordt ook een 1:55.000 schaal wandelkaart verkocht.
Staat deze route ook in Komoot?
Ik heb mijn etappes uitgewerkt als Komoot-collectie. Ze beginnen en eindigen bij plekken waar ik logeerde. Die liggen soms max. een kilometer van de route af. Als je daar niet overnacht, kun je de dagetappes aanpassen en bij een accommodatie naar jouw keuze laten eindigen. Je bekijkt hier de collectie met de originele routebestanden, en hier de collectie met mijn eigen ervaringen (let op: wandeltijd komt niet overeen met de werkelijkheid).
Waar vind ik gpx-bestanden voor de Fisherman’s Trail?
Op rotavicentina.com staan alle delen van de Fisherman’s Trail uitgewerkt. Klik op een etappe om een pagina met uitgebreide informatie te openen. Hierop kun je het kml- en gpx-bestand van de Fisherman’s Trail downloaden. Deze kun je vervolgens in je navigatieapp downloaden, zoals ik in Komoot deed. Dit zijn sowieso leuke pagina’s om te lezen, want ze bevatten meer achtergrondinformatie dan de routegidsen die ik gezien heb. Je vindt mijn geimporteerde gpx-bestanden in de hierboven gedeelde Komoot-etappes.
--> Tip: lees mijn tutorial gpx-bestanden uploaden in Komoot
Kan ik de Fisherman’s Trail veilig alleen wandelen?
Ik wandelde de Fisherman’s Trail in mijn eentje en dat voelde heel veilig. Ik ontmoette onderweg en bij mijn accommodaties tientallen vrouwen die de route ook alleen lopen. Ik zou me dus geen zorgen maken en lekker gaan genieten van je eigen gezelschap.
Kan de hond ook mee?
Je hond is ook welkom op de Fisherman’s Trail. Alleen op sommige (bad)stranden langs de route zijn honden niet welkom, maar daar hoef je niet op. Je wandelt door een beschermd natuurgebied, dus het is goed om je hond aan de riem te houden. Zo kun je ook voorkomen dat hij per ongeluk een klif af dondert. Er zijn wat grote ‘opstappen’ in rotsen langs de route, waar je kleinere honden misschien even moet helpen.
Houd er rekening mee dat je regelmatig loslopende honden tegenkomt. Niet altijd met een eigenaar erbij. Voor mij vormden deze honden geen probleem, maar ik weet niet hoe dat zou zijn als ik met een hond liep. Je loopt ook door velden waar koeien loslopen.
Bij het zoeken van accommodaties moet je misschien iets meer je best doen. Vroeg boeken is dan wel handig, omdat accommodatie in sommige dorpjes al schaars is en je niet wilt dat juist de hondvriendelijke plek weggekaapt is. Kom je er niet uit? Je kunt altijd overwegen om naar een accommodatie in een ander dorp te liften.
Let op: je komt heel zelden plassen of zoetwater stroompjes tegen. Neem dus ook voldoende water voor je hond mee!
Kan ik de Fisherman's Trail het best van noord naar zuid of van zuid naar noord lopen?
De route staat in beide richtingen gemarkeerd. In praktijk wordt hij ook in beide richtingen gewandeld. Het is niet zo dat de uitzichten de ene kant op veel beter zijn dan de andere kant op. Het is ook niet zo dat het noordelijke einde lelijker of mooier is dan het zuidelijke einde. Beiden eindigen met spectaculair wandelen boven de kliffen. Qua steile afdalingen of beklimmingen maakt het volgens mij ook weinig verschil.
Ik was echt niet alleen in het wandelen van zuid naar noord. De meeste mensen beginnen in het noorden en lopen naar het zuiden. Ik denk dat dat komt omdat buitenlandse vluchten naar Lissabon goedkoper zijn dan die naar Faro. Porto Covo ligt het dichtst bij Lissabon. Zeker voor mensen die slechts een deel van de route lopen, is Porto Covo een logischer startpunt.
Wat wél verschillend is? Wandelend van zuid naar noord heb je de zon grotendeels in je rug, in plaats van in je gezicht. De wind in Portugal komt vooral uit het noorden of vanaf de Atlantische oceaan. Bij stevige wind wordt je wandelend van zuid naar noord dus aan je voorkant gezandstraald.
Is het druk op de route?
Toen ik op Instagram deelde dat ik de Fisherman’s Trail ging lopen, kreeg ik veel reacties met ‘leuk, ga ik ook doen!’. Ik heb niet heel veel volgers en dacht: dan gaan er vast ook heel veel mensen die mij niet volgen deze route doen. Ik ging dus van drukte uit, maar dat viel me echt heel erg mee. De meeste mensen lopen de route van noord naar zuid, dus ik kwam meer mensen tegen dan wanneer ik de route in de meestgekozen richting zou lopen. Ik kwam op de meeste dagen misschien 10-20 mensen tegen en liep vaak uren zonder iemand tegen te komen (half november dus).
Ik kan me voorstellen dat de ene week drukker is dan de andere. De zomer is sowieso veel drukker dan de herfst, winter en lente. Volgens locals wil je met name in augustus qua drukte niet in dit deel van Portugal zijn.
Wat moet ik meenemen?
Deze dingen mag je niet vergeten:
- goede wandelschoenen met grip in de zolen (hoeven niet waterdicht te zijn)
- gaiters om het zand uit je schoenen te houden
- (veel) zonnebrandcrème met een hoge factor
- zonnehoed of pet
- korte broek en t-shirt (18 graden in het weerbericht voelt in de brandende zon heter)
- contant geld (je kunt in de kleine supermarkten, bakkers en cafés en de meeste restaurants niet pinnen)
- voldoende water
- eventueel: elektrolytentabletten of sportdrankoplossing voor hete dagen
- voor in de hostels: oordopjes, slaapmasker, slippers voor douchen en evt. een eigen handdoek
Handige websites
- De officiële website van de route
- De alternatieve route: de Historical Way
- Fisherman’s Trail als kant-en-klaar arrangement boeken
- Mijn e-book Handboek voor meerdaagse wandeltochten