Bescherm jezelf tegen teken en de Ziekte van Lyme

Tijdens het wandelen, kamperen en picknicken is de kans groot dat je gezelschap krijgt van één of meer teken. Geen reden om niet naar buiten te gaan, maar het is belangrijk om het risico dat dit gezelschap met zich meebrengt te kennen. Tekenbeten kunnen namelijk de Ziekte van Lyme veroorzaken. Ik deel in dit bericht alles wat je moet weten over teken en symtomen van de Ziekte van Lyme.

Wat is de Ziekte van Lyme en wat zijn de symptomen?

De Ziekte van Lyme is een infectie die veroorzaakt wordt door stammen van de bacterie Borrelia. Deze bacterie kan op jou overgedragen worden als een teek jou bijt.

De symptomen van de Ziekte van Lyme lijken op die van vele andere ziekten, zoals artritis, fibromyalgie, ALS, MS, depressie en Parkinsons. Van de tekenbeet zelf merk je vaak weinig, omdat zo'n kleine beet geen pijn doet en niet jeukt. Het is dus belangrijk om jezelf regelmatig helemaal te scannen op teken. Zie je een rode kring rondom de beet ontstaan, dan kan dat een symptoom van Lyme zijn en moet je contact opnemen met een dokter. Zo'n kring ontstaat echter niet altijd en in dat geval zijn de eerste symptomen die ontstaan griep-achtig, hoofdpijn, een stijve nek, koorts, vermoeidheid en/of misselijkheid. Later ontstaan symptomen zoals die van bovenstaande ziekten. Ik schrijf altijd in mijn agenda wanneer ik gebeten ben of in contact ben gekomen met een tekenbeet van iemand anders. Bij twijfel of je symptomen te maken hebben met die tekenbeet neem je contact op met je dokter. In Nederland is zo'n 20% van de teken besmet met Borrolia, dus het is niet zo dat elke tekenbeet leidt tot een infectie.

Waar leven teken?

Teken leven over de hele wereld verspreid. Er zijn verschillende soorten teken, die allemaal aangepast zijn aan verschillende leefomstandigheden. De meeste teken in Nederland houden niet zo van winter, en worden rond maart weer actief omdat de temperaturen dan hoog genoeg zijn. Teken leven vooral in hoog, schaduwrijk gras en in dode bladeren bij bomen en struiken. Dat teken zich uit bomen op mensen laten vallen is een fabeltje.

Hoe herken je teken?

Vaak denken mensen bij teken aan een soort donkere doperwtjes die er zo vies uitzien dat je er misselijk van wordt. Ja, dat zijn inderdaad ook teken, maar ze zijn pas zo groot nadat ze zich volgezogen hebben met bloed. Voordat ze hun maaltijd nuttigen, zijn het zwarte puntjes van 1-3 mm groot. Ze zijn makkelijk te verwarren met een stukje aarde of moedervlekje.

Hoe voorkom je dat je gebeten wordt door een teek?

• Loop zoveel mogelijk op de (wandelpaden) en probeer te voorkomen dat je door hoog (struik)gewas en dichte begroeiing loopt.
• Draag dichte schoenen, het liefst met de sok over de pijpen van je lange broek. Draag ook lange mouwen om zoveel mogelijk van je lichaam te bedekken.
• Er is speciale kleding waarin Permethrine verwerkt is om teken af te stoten.
• Spuit je kleding en onbedekte huid in met een middeltje dat minstens 30% deet bevat.
• Controleer je kleding onderweg regelmatig op teken, zodat je kunt voorkomen dat ze zich vastbijten in je huid.

Controleer jezelf tijdens/na elke wandeling op tekenbeten. Teken geven de voorkeur aan warme plekken om zich vast te bijten. Ze zijn dol op liezen, knieholtes, oksels, bilspleet, randen van je ondergoed en achter je oren. Controleer je hele lichaam en vraag eventueel iemand om hulp voor de plekken die je zelf niet goed kunt zien.

Wat moet je doen als je gebeten bent door een teek?

Verwijder een teek zo snel mogelijk van je huid. Hoe langer hij in je vastgebeten zit, hoe groter de kans dat hij Borrelia op je overdraagt.

Ik draag altijd een tekentang bij me, omdat ik dat fijn vind werken. Heb je geen tekentang bij de hand, gebruik dan een puntig pincet. Pak de teek altijd bij zijn hoofd/snoet vast, dus zo dicht mogelijk op je huid. Lees de gebruiksaanwijzing bij je tekentang. Bij de meeste tekentangen moet je de teek bij de kop pakken en vervolgens je tang ronddraaien tot de teek loslaat. Zo is de kans dat je de hele teek verwijdert het grootst. Zorg dat de snoet/kop niet achterblijft in je huid. Bij gebruik van een (puntig) pincet moet je juist niet draaien, maar met de pincet in een opwaartse beweging van je huid trekken.

Desinfecteer vervolgens je plek van de beet met een ontsmettingsdoekje en was je handen met water en zeep. Spoel de teek in een stuk wc papier (raak hem niet aan) door de wc, of verbrand hem als je toch een vuurtje hebt.

Schrijf de datum van de beet in een agenda en houd jezelf drie maanden goed in de gaten (let op bovengenoemde symptomen en ga bij twijfel naar de huisarts).   

Foto's zijn stockfoto's van Dreamstime. Foto 1: Natalya Aksenova, foto 2: Teamarbeit