Een waterzak of drinksysteem voor wandelen

Ik loop het liefst zonder waterflessen en met een waterzak of drinksysteem voor het wandelen. Zo'n waterzak wordt in het Engels ook wel een bladder genoemd en in webshops wordt vaak het formelere 'drinksysteem' gebruikt. Ik heb het over een doorzichtige zak van een tot drie liter waarmee je water in een rugzak kan vervoeren.

De voordelen van een waterzak of drinksysteem voor wandelen

Je wilt, zeker voor je langere wandelingen, genoeg water meenemen. Dat kan in flessen die je los in je rugzak of in de zijvakken doet. Het kan makkelijker in een waterzak of drinksysteem die je tegen het rugpand van je tas draagt. Veel wandelrugzakken hebben daarvoor aan de binnenkant een plat vak tegen het rugpand aan. Daar zit dan vaak ook een lusje aan waarmee je je waterzak kan ophangen. Op deze manier zit het water dichter tegen je rug, waardoor het minder zwaar voelt. Ideaal, want water is vaak een van de zwaarste dingen die je meedraagt (een liter water is bijna net zo zwaar als mijn tent). 

Een ander voordeel van een waterzak is dat je je rugzak niet af hoeft te zetten om te drinken. Er loopt namelijk een slangetje van je drinksysteem door een speciale opening in je rugzak naar buiten. Dit slangetje trek je over je schouder en bevestig je aan een schouderband. Zo kan je tijdens het lopen makkelijk een paar slokken nemen. Doordat water drinken zo minder gedoe is, drink je waarschijnlijk makkelijker verdeeld over de dag. Dat is beter dan in een keer een halve liter drinken. Ik ben sowieso te lui om steeds te stoppen om mijn waterfles te pakken en met een waterzak vind ik het makkelijker genoeg te drinken.

Een ander voordeel: water in een halfvolle waterzak klotst niet. Mits je de lucht eruit zuigt, maar daarover later meer. Uit een halfvolle fles kan je geen water zuigen, dus er blijft altijd ruimte voor het water om te klotsen. Best irritant, vind ik. 

En nog een laatste voordeel: een waterzak van twee liter is in de meeste gevallen lichter dan twee stevige flessen van een liter. Vooral belangrijk voor wie aandacht besteed aan het gewicht van een (trekking)rugzak.

Nadelen van een waterzak

Een drinksysteem heeft ook een paar nadelen. Als ik een meerdaagse tocht door natte landen zoals Schotland maak, vul ik mijn water onderweg uit stroompjes aan. Ik neem dan geen twee liter mee waar ik de hele dag mee doe, maar een halve liter per keer. Onderweg filter ik water uit stroompjes en dat kan ik dan in mijn waterzak stoppen, maar die zit tegen het rugpand, waar al mijn andere spullen tegenaan drukken. Ik moet dan spullen uit mijn tas halen om mijn waterzak eruit en weer gevuld er in te kunnen doen. Vind ik veel teveel gedoe, vooral als het regent en ik het risico loop dat mijn spullen nat worden. In Schotland gebruik ik daarom flessen in plaats van mijn waterzak.

Een ander nadeel: bij temperaturen onder nul bevriezen het water in het slangetje en het slangetje zelf. Dan komt er dus geen water uit en dat is niet erg handig. Het water in de zak zelf bevriest wat minder snel, omdat het verstopt zit in je rugzak.

En nog een laatste nadeel: je kan beter geen water met opgeloste elektrolytentabletten of een andere toevoeging in een waterzak doen. Ik gebruik elektrolyten op meerdaagse wandelingen in de hitte.

Wanneer ik voor wat kies

Ik heb op mijn huttentochten en wandeltochten van hotel naar hotel altijd mijn drinksysteem mee. In Schotland en andere landen waar ik zoveel mogelijk water uit de natuur filter en drink, gebruik ik flessen. Bij winterwandelingen met temperaturen onder nul neem ik ook flessen mee. Op alle andere (meerdaagse) wandelingen gebruik ik mijn drinksysteem.

Hoe groot moet een drinksysteem zijn?

Drinksystemen zijn er van verschillende volumes. Hoe groot je drinksysteem moet zijn, hangt af van hoeveel water je nodig hebt op je wandeling en hoeveel waterpunten je onderweg tegenkomt. Ik heb zelf een 1.5 liter waterzak, waar ik genoeg aan heb voor wandelingen van een paar uur. Op langere wandelingen heb ik een drinkzak van 2,5 liter mee. Je hoeft natuurlijk geen twee drinkzakken te kopen, ik heb er twee omdat ik er één kwijt was. Koop het formaat dat je verwacht het meest te gaan gebruiken. Heb je een keer meer nodig? Dan kan je alsnog een extra waterfles meenemen.

Welke waterzak moet ik kopen?

Er zijn verschillende outdoor merken die drinksystemen verkopen. Osprey, Deuter, Camelbak en Platypus leveren kwalitatief goede drinksystemen. De drinksystemen van Deuter hebben als groot voordeel dat er een dopje over het tuitje geschoven kan worden. Het komt met mijn Osprey drinksysteem regelmatig voor dat ik niet doorhad dat het tuitje met mijn tas op de grond gelegen had en onder het zand zat. Het vulsysteem van de Camelbak drinksystemen vind ik niet zo handig.

Voorbeelden van fijne modellen:

• Osprey 2,5 liter - mijn favoriet
• CamelBak 2 liter
• Platypus 3 liter

Help, mijn drinksysteem klotst

Het is behoorlijk irritant als het water in je drinksysteem klotst tijdens het wandelen. Dat is gelukkig makkelijk op te lossen. Haal je waterzak uit je tas, hang hem ondersteboven (met de verbinding met het slangetje bovenaan) en zuig lucht door het slangetje. Ga door tot er water uit het slangetje komt. Nu is de waterzak enkel nog gevuld met water en zou hij minder moeten klotsen. Zeker als je hem in het strakke rugvak van je rugzak stopt.

Meer tips voor het gebruik van je waterzak

• Spoel je waterzak meerdere keren goed om voordat je hem voor het eerst gebruikt. Tijdens de eerste paar keren dat je de waterzak meeneemt, kan het water een wat chemische smaak krijgen.
• Vul je waterzak alleen met water. Hij kan niet goed tegen water met toevoegingen zoals elektrolyten.
• Koop niet direct een nieuw drinksysteem als een onderdeel niet meer functioneert. Voor de meeste waterzakken zijn vervangende onderdelen te koop.
• Stop je gevulde watersysteem als eerste in je tas, voordat je je andere spullen inpakt.
• Hang de waterzak indien mogelijk aan een lusje in je rugvak, zodat hij niet naar beneden zakt tijdens het wandelen.

Je waterzak schoonmaken

Na enige tijd je waterzak niet gebruiken ontstaat er mogelijk algengroei in de slang of de waterzak. Zo'n systeem schoonmaken doe je in zeven stappen:

1: verzamel de benodigdheden

Voor het schoonmaken van je drinksysteem heb je het volgende nodig: 

• witte azijn, baking soda, reigingstabletten of kunstgebitreiniger
• stromend water
• a fwasborstel
• dunne, lange borstel die door de slang van je watersysteem past - zit in de  schoonmaakset
• schoon doekje
• een kopje met afwasmiddel-oplossing
• een haak of (haar)elastiek om je watersysteem aan te drogen te hangen

2. vul de waterzak met water en schoonmaakmiddel

Vul je drinksysteem tot ongeveer halverwege met warm water en het schoonmaakmiddel naar keuze (zie stap 1). Schud de zak goed en knijp in het tuitje om ook de slang te vullen met de vloeistof.

3. maak een ommetje of lees een boek

Laat het met vloeistof gevulde drinksysteem minstens een half uur liggen, zodat de viezigheid los kan weken.

4. trek de borstel door het drinksysteem

Nadat je drinksysteem een tijdje heeft liggen weken, haal je de (afwas)borstel door de waterzak. Maak een sopje zoals je ook voor de afwas doet, en schrob alle hoekjes en vouwtjes van de waterzak. Gebruik eventueel de dunne borstel voor de hoekjes waar je met je grote borstel niet bij kunt. 

5. maak de slang en het tuitje schoon

Haal het drinksysteem geheel uit elkaar. Maak de slang los van de waterzak en haal het tuitje van de slang af. Bij mijn Osprey drinksysteem kan ik vervolgens ook nog het tuitje uit elkaar halen. De losse onderdelen van het tuitje stop ik in een beker of kommetje met een oplossing van het schoonmaakmiddel. Maak gebruik van het doekje en de dunne borstel om alle viezigheid te verwijderen. De slang maak ik in het badje met schoonmaakmiddel schoon door de dunne borstel er meerdere keren doorheen te halen.

6. spoel alles goed schoon

Nadat je alles goed geschrobd hebt, spoel je de losse onderdelen goed af en uit onder de kraan. Het is belangrijk dat je dit goed doet, omdat je water tijdens je volgende wandeling anders naar schoonmaakmiddel smaakt. Tip: stop het sluitmechanisme in de opening van de zak om de waterzak te luchten (zie afbeelding).

7. droog je drinksysteem

Laat de losse onderdelen van je drinksysteem aan de lucht drogen. De waterzak hang je 'op de kop' (dus andersom dan je hem in je tas zou hangen) aan het elastiekje of de haak op. Stop het sluitsysteem van je drinkzak in de opening, zodat de waterzak geventileerd wordt. Wanneer alles goed droog is en je weer op pad wilt, zet je het drinksysteem weer in elkaar. Proef voordat je vertrekt of je water niet naar schoonmaakmiddel smaakt.

Moet je je drinksysteem na elke wandeling schoonmaken?

Nee, dat hoeft niet als je je waterzak regelmatig gebruikt. Zorg wel dat je je waterzak tussendoor altijd goed laat drogen (zie stap 7). Ik leg mijn drinksysteem tussendoor vaak in de vriezer om om zo te voorkomen dat algen of bacteriën een feestje gaan bouwen.