Maud reist op haar fiets door het buitenland

Jullie kennen mij vooral als wandelaar, maar ik droom er steeds vaker van om een takke-eind te gaan fietsen. Net iets meer zien op een dag dan tijdens het wandelen, maar nog wel echt voelen dat ik buiten en in de natuur ben. Ik kwam via Instagram in contact met Maud Jansen, die de afgelopen drie jaar grotendeels reizend op de fiets doorbracht. Ik vroeg haar naar meer, want hoe inspirerend is dat?!

Maud, op de fiets de wereld in… wat is daar aan vooraf gegaan?

‘Na mijn studie Culturele Maatschappelijke Vorming in Nijmegen rolde ik via mijn minor Sustainable Development Cooperation langzaam de wereld van ontwikkelingssamenwerking in. De laatste jaren voor mijn reis werkte ik voor Edukans, een NGO die zich inzet voor de verbetering van de kwaliteit van onderwijs in ontwikkelingslanden. Mijn taak: het coördineren van een bewustwordingsprogramma voor jongeren op middelbare scholen. Eens per jaar reisde ik met een groep docenten en jongeren naar een ontwikkelingsland voor een uitwisselingsprogramma met plaatselijke docenten en jongeren. Samen met een lokale social worker zetten we een te gek programma op. Een baan naar mijn hart, want mensen werden geraakt en geïnspireerd en oogkleppen vielen af. Toch merkte ik steeds vaker: ik wil zelf op reis. Van mijn overuren mocht ik drie maanden met sabbatical.’

Drie maanden sabbatical klinkt heel fijn. Stapte je toen al op de fiets?

‘De keuze om met de fiets te gaan was impulsief: terwijl ik in de zomer op de camping bij mijn tentje zat, arriveerde een stel op de fiets en ik dacht: dit is wellicht wat voor mij. De hele dag buiten zijn, fit worden en tussen ‘highlights’ door vooral het normale leven zien van mensen in andere landen. Mijn bestemming werd Albanië. Ik checkte Google en deelde de afstand van Nederland naar daar door 90 dagen. Dat moest wel lukken! Ik las me in, praatte met wat andere fietsers in mijn omgeving, kocht een fiets en op 1 mei 2019 trapte ik weg.’

Wauw, wat cool, geen fietser zijn en toch naar Albanië fietsen! Smaakte dat naar meer?

‘Ja, het was fantastisch en ik was verkocht. Na terugkomst voelde ik dat het niet meer paste, dat lange forenzen en op kantoor zitten. Processen kwamen op gang en ik maakte een paar maanden later een rit van tien dagen door Andalusië om mijn gedachten te ordenen. Hier ontmoette ik andere reizigers en dacht: dit kan mijn leven zijn. Ik moet NU springen, anders doe ik het nooit. 

Lastig was dat wel. Ik zat in een lange relatie en had een vaste baan. Maar ik voelde ook dat ik me niet moest laten leiden door de angst voor het onbekende en de angst dat ik misschien ooit weer zo'n baan zou vinden. Ik moest vertrouwen hebben in de toekomst. 

De week van mijn dertigste verjaardag vertelde ik mijn baas dat ik ontslag nam en een half jaar later zou vertrekken. Voor onbepaalde tijd op pad. De pandemie kwam niet veel later. Oeps. Maar ik besloot dat najaar toch gewoon te vertrekken en maar te zien wat er zou gebeuren. Vanaf toen ben ik per jaar zeker meer dan de helft in het buitenland geweest. Eerst binnen Europa, en nu eindelijk daarbuiten.’

Wat voor fietsavonturen heb je so far al beleefd?

‘De avonturen en verhalen zijn talrijk. Ik heb zoveel meegemaakt dat het lastig is om een samenvatting te geven. Noem een thema en ik heb er vast een leuk verhaal over :-) Een greep uit de reizen die ik gemaakt heb:

Een jaar de fietstocht naar Albanië, in 2020, maakte ik een lange reis naar het oosten. De pandemie zette de wereld op slot, dus vertrok ik richting Portugal. Van de negen maanden die de fietsreis duurde, bracht ik er zeven in Portugal door (al dan niet door gesloten grenzen en lockdowns). De ervaring van lang in één land zijn was ook heel tof. 

In het najaar van 2021 fietste ik uit Nederland via Zwitserland naar Zuid-Italië. Bij de oversteek naar Griekenland liep het weer spaak door opspelende lockdowns en regels. Ik koos voor een escape naar de Canarische Eilanden. Eindelijk zon na weken fietsen in de herfst en winter. Daar bleef ik tegen mijn eigen verwachting in vier maanden plakken. Ik fietste op de verschillende eilanden en het was fantastisch. Zoveel microklimaten, bergen en zee. Fysiek was het pittig, want elke rit was een dikke klim (hijg en puf) en ik had na een crash last van mijn hoofd. Ik was er na een tijd helemaal klaar mee. Ik kreeg bovendien gezellig bezoek, waaruit een nieuwe relatie ontstond. Tijd om weer even naar Nederland te gaan, los van die fiets. 

In de zomer van 2022 begon het toch weer te kriebelen en boekte ik een ticket naar Patagonië. Wederom een reis zonder einddatum. Eind december 2022 vloog ik naar Zuid-Argentinië. De maanden daarna fietste ik via Chili en Argentinië naar Bolivia, waar ik nu dit interview geef.’

Wat een avontuur! Hoe ziet een dag op de fiets eruit?

‘Elke fietser weet dat een fietsdag veel drukker is dan je zou denken. Alles is afhankelijk van het weer, de temperatuur, het aantal uren daglicht en het terrein waarover je fietst. Daar plan je je dagen op in. Heerlijk mee met de flow, maar soms ook frustrerend en een les in je overgeven als het weer niet meewerkt of de dagen kort zijn. Een fietsdag in de late herfst in Frankrijk ziet er dan ook anders uit dan die in de zomer in Patagonië. 

Om je een beeld te geven van een gemiddelde dag: Ik sta rond zeven uur op, hopelijk met de zon op mijn tent. Ik trek mijn fietspakkie aan en pak mijn tent zo droog mogelijk in. Ik eet havermout met water, gedroogd fruit en noten voor mijn ontbijt, met een kopje (goede!) koffie erbij. Soms moet ik nog even twee tot drie liter water filteren voordat ik vervolgens op mijn fiets stap. Tussen opstaan en weggaan zit een uur tot anderhalf.

Na 20 tot 30 kilometer fietsen eet ik een snelle snack, zoals een banaan, een handje noten of een ei. Daarna fiets ik verder tot ik rond 13:00 uur lunchpauze neem. Ik picknick het liefst op een rustig plekje in de natuur. Waar mogelijk eet ik brood, tomaat/komkommer/wortel of (pinda)kaas, maar net wat er te krijgen is. Na de afwas chill ik nog even voordat ik weer verder fiets.

Ik fiets tot de bestemming - meestal tussen de 60 en 85 kilometer in totaal - en zorg dat ik met eten en water voor de avond arriveer. Ik kampeer meestal in het wild en dat lukt, soms na even zoeken, altijd. Ik sliep bijvoorbeeld in Portugal naast een kasteel op een berg en in Zuid-Chili met uitzicht op gletsjers, watervallen en vulkanen. Ik zet de tent op en was mezelf in een rivier of meertje of in de zee. Na het koken, eten en afwassen ga ik naar bed. Als er nog genoeg daglicht is, lummel, schilder of lees ik of bel ik naar huis.’

Gebruik je handige apps onderweg?

Ik gebruik de navigatieapp Komoot om mijn route te zien. ‘s Avonds check ik waar de dorpjes zijn en waar ik water en boodschappen kan vinden. Ik doe dan ook al onderzoek naar potentiële slaapplekken voor de volgende dag. Daarvoor gebruik ik onder meer Google Maps, OpenStreetMap-based apps zoals PocketEarth enMaps.me en iOverlander.

Stel nou dat ik ook zoiets wil doen, met wat voor kosten moet ik dan rekening houden?

‘Ja, wat kost zoiets nou. Na ‘hoeveel kilometer fiets je op een dag’ de vraag die ik het meest gesteld krijg. Ik ben geen budgetteerder. Ik had na tien jaar werken een hoop gespaard. Ik leerde via Google dat mensen voor een jaar fietsen uitgaan van 10.000 euro aan kosten. Dat is dan de basis, zonder rare uitspattingen zoals dure excursies. 

Mijn zienswijze is altijd; ik doe wat ik graag wil doen. Als mijn spaarpot leeg raakt en ik weer in Nederland ben, moet er weer gewerkt worden. Van mezelf ben ik geen big spender, dat scheelt ook. Ik let op de kleintjes en maak afwegingen. Bij winters weer boek ik sneller eens een accommodatie.

Op de Canarische eilanden of Portugal kwam ik prima rond met 600 euro per maand. Mooi weer en een legio aan wildkampeerplekken zorgt voor weinig overnachtingskosten en de boodschappen zijn er ook goedkoop. In andere landen die ik bezocht, zoals Chili en Zwitserland, was alles duurder en betaal je je aan alleen boodschappen al blauw.’

Kun je een gemiddelde geven?

‘Met goedkope en duurdere landen zit het gemiddelde denk ik tussen de 600 en 1.000 euro per maand. Mijn uitgangspunt is gemiddeld 25 euro per dag voor eten, drinken en overnachten. De ene dag leef ik bijna gratis, de andere geef ik het dubbele uit. Zo nu en dan komt daar een toeristische uitstap bij waarvoor ik 'extra' betaal.

Verder nog:

• Huis: de eerste twee jaar had ik geen huis meer. Sinds een jaar heb ik weer een relatie en we konden een te gek en goedkoop antikraak huis bewonen. Ik betaal daarvoor 100 euro per maand.
• Overnachten: het liefst kampeer ik wild en dat is gratis. In Europa gebruik ik ook veel Warmshowers, een platform voor fietsers en waar je kosteloos bij mensen thuis overnacht. In Nederland kun je ook bij mij logeren. Het weer bepaalt of ik een accommodatie boek. In Bolivia was het op een hoogvlakte ‘s nachts -15 graden. Als ik dan tussen de 4 en 7 euro basic binnen kan slapen, dan doe ik dat. In Chili betaal je gemakkelijk 8 euro voor een karige camping. 
• Transport: heel soms neem ik een trein of bus als liften niet werkt. Maar dat gaat over tientjes. Een enkele keer vloog ik met mijn fiets. Dan betaal ik een ticket en de transportkosten voor de fiets (in Europa 50 euro, internationaal ongeveer 100 euro).
• Boodschappen: meestal kook ik zelf. Groenten en fruit zijn in het buitenland vaak goedkoop, zeker als je in het seizoen en lokaal koopt. In Bolivia is het soms goedkoper om iets langs de weg te eten (2,50 euro voor een 3-gangen-lunch) dan zelf te koken.
• Reisverzekering: 7 euro per maand.
• Telefoonkosten: in Europa een SIM-only abonnement van 25 euro. Internationaal koop ik in elk land een lokale simkaart van een paar euro, waar ik losse data op zet (10-20 euro per maand).
• 30 euro per maand voor goede doelen, Spotify en een E-reader abonnement.’

En waar betaal je die kosten van?

‘Ik heb altijd gespaard sinds ik werkte. In mijn “volwassen” baan ging dat snel ten opzichte van mijn bijbanen. Ik heb lang samengewoond, waardoor ik de kosten kon delen. Van mijn spaargeld kon ik uiteindelijk zo'n drie jaar leven. 

Het is binnenkort weer tijd om de kas te spekken en even in Nederland te zijn. Met freelance kan ik mijn eigen tijd indelen en werken aan projecten die ik leuk vind. Van een contract met vaste uren waarop je moet komen opdraven, krijg ik het nu een beetje benauwd. Ik werk tussen mijn fietsreizen door bijvoorbeeld als reisbegeleider bij Flowreizen (reisorganisatie voor mensen met een licht verstandelijke beperking) en ik doe losse projecten in het sociale werkveld. Net voor mijn reis heb ik 1,5 maand als fietskoerier gewerkt om mijn conditie op peil te krijgen.'

Bedankt voor dat verhelderende kijkje in je financiën! Iets heel anders waar ik ook benieuwd naar ben: hoe heeft het maken van lange fietsreizen je leven veranderd?

‘Het was een grote kennismaking met het voelen en volgen van mijn eigen behoeften. Afstemmen op anderen was lang mijn patroon. Dat kan niet als je alleen op reis bent. Dan moet je elke dag zelf keuzes maken over alles. Dat is soms vermoeiend, maar heel leerzaam. Ook probleemoplossend denken is daar een groot onderdeel van. 

Ik kan inmiddels (meestal) goed inchecken bij mezelf en bij wat ik nodig heb, en daar naar handelen. Ook heb ik geleerd, en dat had ik van tevoren niet verwacht, hoe mijn cyclus me beïnvloed. Daarmee omgaan en me daarop aanpassen heeft me veel gebracht.

Een ander megagrote ding wat reizen mij bracht, is dat ik veel minder oordeel. Minder oordeel over andere mensen, andere levensstijlen en andere culturen. Er is niet één waarheid of één realiteit. Iedereen bekijkt alles vanuit een perspectief dat gevormd is door je cultuur, opvoeding en ervaringen. Wat voor de één 'normaal' is, kan voor een ander totaal bizar overkomen. Dit is een heel waardevolle les die mij met veel meer compassie naar anderen laat kijken. Ik vind niet meer zo snel iets raar. Ik las het boek van avonturier Tamar Valkenier en zij beschreef dit met de passende term: perspectivistische lenigheid.’

Wat een mooi inzicht! Hoe gaat dat als je tussendoor in Nederland bent?

‘Terug in Nederland vind ik het heftig dat iedereen overal een mening over heeft en zo snel oordeelt. Dat is echt opvallend! Alles is zo zwart-wit. Ik denk dat de wereld er een stuk fijner uit zou zien als we met z’n allen eens wat vaker zouden zeggen: ik weet hier niet genoeg van om er een mening over te hebben. Of beter nog, elkaar een vraag zouden stellen over een ander perspectief, in plaats van meteen een mening te hebben.’

Oke, ik wil dit ook! Wat raad je mij en andere mensen die van zulke reizen dromen aan?

‘Het was een heel grote stap, maar toen ik hem zette bracht het me letterlijk de wereld. Wees niet te bang voor de veranderingen die het met zich meebrengt, maar vertrouw erop dat het gaat lopen. Ik probeer heel bewust te denken vanuit vertrouwen, oplossingsgerichtheid en positiviteit. En als ik angst heb (natuurlijk denk ik ook regelmatig: ohnee, waarom doe ik dit mezelf weer aan, of: hoe kom ik ooit weer aan woonruimte in deze markt met mijn nog niet vaste inkomsten), dan denk ik: hup, gaan met die banaan. Het komt goed. En doe het dan gewoon met de angst erbij. Op reis heb ik geleerd dat alles echt altijd goed komt.

Mensen zeggen me vaak: “dat zou ik ook wel willen.” Iedereen heeft de vrijheid om keuzes te maken. Kansen verschillen wel degelijk. Maar je hebt echt zelf de verantwoordelijkheid voor je eigen leven. Dat kan ook met kleine stapjes. Dus actiemodus aan en gaan!’

→ Wil je meer zien van Mauds toffe avonturen? Volg haar op Instagram @maud_onherway.