Wat is een GPX-bestand en hoe gebruik je die?
Ik noem het vaak op mijn blog: 'download het GPX-bestand van de route'. Maar: wat is een GPX-bestand eigenlijk en hoe gebruik je het voor navigatie? In dit blogbericht vertel ik je er alles over.
Wat is een GPX-bestand?
'GPX' is een type bestandstype dat gebruikt wordt om GPS-gegevens uit te wisselen tussen apparaten en gebruikers. Dat bestanden vaak 'GPX' genoemd worden, komt van de extentie .gpx op het einde van de bestandsnaam. De informatie zit opgeslagen in een XML format, waardoor GPX-bestanden ook wel XML-bestanden genoemd worden. GPS is een afkorting van Global Positioning System en geeft een preciese locatie aan. GPS gegevens worden gebruikt voor GPS-navigatie in GPS-apparaten, telefoons en andere navigatie-apparaten. Allemaal technische termen, waar ik hier niet dieper op in ga. Wil je meer weten, Google dan even, maar voor het gebruik van GPX-bestanden is het voldoende om te weten dat een GPX-bestand alle locatieinformatie bevat van (punten op) een route. GPX-bestanden bevatten waypoints (specifieke punten op de kaart), tracks (diverse waypoints in een lijntje dat een globale route vormt) en routes (een lijn die precies over het wandelpad loopt, bestaande uit heel veel waypoints). 
Je kunt de GPS-gegevens van je wandelroutes vastleggen als .GPX-bestanden
Waar vind je GPX-bestanden?
Zowel op mijn blog als op andere websites, vind je de mogelijkheid om een bestand als GPX te downloaden. Ga bijvoorbeeld naar Wandelnet voor alle GPX-bestanden van streekpaden en lange afstand wandelroutes in Nederland. Ook voor veel wandelroutes op Komoot.com en andere websites die wandelroutes online aanbieden, kun je GPS-bestanden opslaan. Sla het bestand op op je telefoon of computer, en laad hem vervolgens in het juiste programma. Voorbeelden van websites waar je gratis GPX-bestanden kunt downloaden (met handleiding!):
- Wandelnet
- Route.nl
- Komoot: bij elke route vind je een snelle downloadknop voor het GPX-bestand
- GPStracks.nl
Je zult zien dat er zoveel meer uitgezette wandelingen te volgen zijn dan alleen de wandelingen met fysieke paaltjes. Als je eenmaal snapt hoe je GPX-bestanden gebruikt, heb je keuze uit een aantal wandelroutes dat groter is dan het aantal wandelingen dat je in je resterende levensjaren kunt lopen.
Met GPX-routes kun je ook wandelen zonder te verdwalen waar geen bestaande routes zijn
Zelf een GPX-bestand maken
Je kunt ook zelf een GPX-bestand maken door op een digitale kaart een route te plannen op websites zoals Google Maps, Komoot en Route.nl. Je kunt ook het programma Garmin Basecamp gebruiken. Het GPX-bestand kun je vervolgens downloaden en laden op je eigen telefoon en/of die van vrienden. Je kunt ook jezelf laten volgen tijdens een wandelroute en je route vervolgens downloaden als GPX-bestand dat je kunt delen. De makkelijkste manier hiervoor vind ik de app Komoot. Andere handige apps zijn Gaia GPS en Topo GPS.
GPX-bestanden helpen je routes te maken op een digitale kaart
Een GPX-bestand bekijken op je computer
Voordat je een GPX-bestand met route in je telefoon of GPS-apparaat laadt, wil je hem misschien even bekijken. Dat kan door hem te downloaden, en vervolgens te openen in gratis programma's zoals Google Earth Pro of Garmin BaseCamp (beiden beschikbaar voor Mac en Windows). Bij veel GPS apparaten wordt software meegeleverd die je kunt gebruiken voor het maken, opslaan en importeren van GPX-bestanden. Eigenaars van een Garmin navigatie apparaat kunnen de kaart op de Garmin website gebruiken. 
Voor navigatie op lange afstand wandelroutes is een GPX-bestand een fijne back-up
Een GPX-bestand gebruiken in je GPS-apparaat
Via de software van de GPS apparaat kun je een route-bestand in het apparaat laden. Hoe dit precies in zijn werk gaat, hangt af van het merk en type navigatie-apparaat dat je gebruikt. Voor Garmin kun je een route in een kaart op de computer of je telefoon importeren en deze vervolgens via bluetooth synchroniseren met je apparaat. Voor andere apparaten werkt het net weer anders, dus lees even de gebruiksaanwijzing door. Importeer routes als tracks en zet ze in je software vervolgens om naar routes. Zo voorkom je dat de navigatie-app rechte lijnen trekt in plaats van de daadwerkelijke paden volgt. Neem voor de eerste keer gebruik de tijd om de gebruiksaanwijzing en internet-uitleg door te bladeren, zodat je precies weet hoe dit alles voor jouw navigatiesysteem het best werkt. Let op: soms download een GPX-bestand als ZIP-bestand. Je moet de map dan eerst 'uitpakken' voordat je het bestand in je software kunt laden. 
Je kunt je GPX-bestand ook in je GPS apparaat laden voor navigatie
Een GPX-bestand laden op je telefoon
Er zijn verschillende wandelapps voor het bekijken van GPX-routes op je telefoon. Een gratis app die ik graag gebruik voor het openen van GPX-bestanden is Viewranger (voor Android of Apple). Zoek in de app-store naar 'GPX viewer' en je ziet vele opties, zoals ook Gaia GPS en Topo GPS die onder mijn volgers geliefd zijn. Niet alle apps werken even goed, dus test de app voordat je ervan afhankelijk gaat zijn in de 'wildernis'. Zoek een app met de mogelijkheid kaarten offline op je telefoon te downloaden, zodat je onderweg niet zonder kaart komt te staan. Ik vind zelf de app Komoot het beste werken voor het volgen van GPX-bestanden. Het downloaden van een regiokaart kost eenmalig een klein bedrag. Je kunt de route laden via de web-app van Komoot, wat gefriebel op je telefoon scheelt. Daarna kun je de route en kaart op je telefoon downloaden voor offline gebruik. Het grootste voordeel van Komoot vind ik de navigatie: de app vertelt je wanneer je welke kant op af moet slaan, zowel op beeld als (indien gewenst) met spraak. Veel andere GPX-lezende apps laten alleen de route op de kaart zien, zoals een GPS-apparaat dat zou doen.
Let op: navigeren met een app kost veel telefoon-batterij. Zorg dat je je telefoon onderweg op kunt laden. 
Met GPX-bestanden kun je makkelijk navigeren op je telefoon
Meer leren over navigeren op je wandelroutes?
Leer hoe je je eigen (meerdaagse) wandelroute uitzet en hoe je traint voor een lange wandeling. Bekijk ook mijn tips voor fijne wandelapps en lees over mijn favoriete GPS-apparaat.
