Sterren te kijken in Nederland doe je op deze 8 locaties
Microavontuur
paulien@outdoorinspiratie.nl
Microavontuur
12/23/2024
6 min

Sterren kijken in Nederland: de beste locates en tips

12/23/2024
6 min

Veel van mijn favoriete avonturen doe ik het liefst tijdens daglichturen, op een na: sterren kijken. Waar het uitzicht op het land in het donker verdwijnt, komt boven ons een heel ander landschap tevoorschijn. Vooral als je je op een donkere locatie bevindt. En daarvoor hoef je echt niet de grens over. Op deze pagina deel ik mijn beste tips en favoriete locaties voor sterren kijken in Nederland.

natuurkampeerterrein-groene-hen-sterren

Tips voor sterren kijken in Nederland

Het zal je niet verbazen dat je meer sterren ziet naarmate het donkerder is en er (bijna) geen wolken aan de hemel staan. Ga dus

  • niet te snel na zonsondergang en niet rond zonsopkomst op sterrenjacht, maar kom minstens twee uur eerder je bed uit of wacht twee uur tot het laatste zonlicht verdwenen is.
  • kies een nacht met (bijna) nieuwe maan, omdat je de minder felle sterren in het licht van de volle maan niet goed ziet.
  • bekijk de weersvoorspelling om te voorkomen dat je midden in de nacht je bed uit komt om naar een donker wolkendek te staren.

Kies een rustige plek uit waar je ongestoord sterren kunt kijken, zonder inbreuk te maken op privacy van andere mensen. Voor de veiligheid ga je beter niet op of naast een weg staan. Neem een kleed of (lig)stoel mee en in de winter natuurlijk voldoende warme kleding. Extra romantisch wordt het met een wijntje of kop warme choco. Zet alle (zak)lampen uit en laat je ogen een paar minuten aan het donker wennen.

sterrenhemel-nederland

Download een sterrenkijk-app

Sterren kijken in Nederland wordt extra leuk als weet wat je in de hemel ziet. Sterrenbeelden en de Poolster bijvoorbeeld, maar ook planeten. Download een sterren-app. Stellarium en Sky Safari zijn twee apps die goed uit de test komen. Voor het gebruik van deze apps moet je betalen, maar er zijn ook gratis opties zoals Google Sky Maps voor Android en Star Chart voor Apple.

Tip: je kan ook werken met een papieren sterrenkaart.

'Het steelpannetje' (Grote Beer) is het bekendste sterrenbeeld in de nachtelijke hemel, maar er zijn er natuurlijk meer. Je hoeft geen wetenschapper te zijn om ze te leren herkennen. Zo speur ik de donkere hemel regelmatig af naar drie sterren op een rij die de 'riem' van Orion vormen.

De Grote Beer is een goed begin als je sterrenbeelden wilt herkennen. Deze kan je het hele jaar door zien, en met behulp van dit sterrenbeeld herken je de Poolster. Speur de hemel af naar een groep sterren die een steelpannetje lijken te vormen. Doe de afstand tussen de twee sterren aan de 'schenkkant' keer vijf vanaf de bovenkant van de pan (het 'schenktuitje') en je vindt de Poolster. Recht onder de Poolster is het noorden.

De Poolster maakt onderdeel uit van de Kleine Beer, die lijkt op een vlieger en eigenlijk ook weer op een steelpannetje. Ook Cassiopeia is vaak goed te herkennen, omdat deze de vorm van een W heeft.

Niet alle sterrenbeelden zijn het hele jaar door zichtbaar dankzij de draaiing van de aarde om haar as. Gebruik tijdens je eerste sterrenkijkavonturen een app om de sterrenbeelden te leren herkennen.

sterren-kijken-nederland-sterrenbeelden

Op zoek naar vallende sterren

Extra magisch tijdens het sterren kijken: een vallende ster spotten. Zo'n vallende ster is een steen dat fel oplicht, omdat hij door zijn hoge snelheid in onze dampkring ontvlamt. Grotere stenen branden langer en zijn dus langer als een lichtstreep te zien. Is een stuk steen groot genoeg om de aarde te bereiken voordat hij verbrandt, dan ontstaat er een krater, maar de kans dat je dat ziet, is heel klein.

Hoor je in het nieuws over een meteorenzwerm? Dan moet je ’s nachts naar buiten, want zoveel vallende sterren tegelijk zien moet je echt eens meemaken in je leven. Op deze website wordt uitgelegd wanneer je de beste zwermen kan verwachten.

1. Dark Sky Park Lauwersmeer

Sinds 2016 is het Nationaal Park Lauwersmeer een Dark Sky Park. Het wereldwijde Dark Sky Park-label wordt gegeven aan gebieden waar het ’s avonds nog écht donker is, waar de bewoners zich inzetten om lichtvervuiling te verminderen en waar je na zonsopkomst vrij mag rondlopen. Dat we ook in Nederland zulke plekken hebben, vind ik heel bijzonder. Het Lauwersmeergebied ligt op de grens van Groningen en Friesland en is mijn favoriete plek voor sterren kijken in Nederland. Er zijn torens met uitkijkplatforms gebouwd, je kan er na zonsondergang wandelen en er worden activiteiten in het donker georganiseerd. Ik zette een winters microavontuur vanuit Dokkum uit. 's Zomers maak je een 2-daagse kanotocht in Noordoost-Friesland. Ik zag er zelfs de Melkweg!

sterren-kijken-nederland-lauwersmeer

2. Zwarte Haan in Friesland

Zwarte Haan, een gehuchtje in Friesland, voelt echt als het einde van de wereld. Aan het eind van een doodlopende, smalle weg bereik je de dijk. Vanaf de dijk en de achterliggende buitendijkse gebieden is het écht donker. Overdag kan je hier in de omgeving in Friesland Buitendijks prachtig wandelen door wild landschap.

3. Sterren kijken op de Waddeneilanden

De Nederlandse, dunbevolkte Waddeneilanden zijn natuurlijk ook perfecte plekken om sterren te kijken. Volgens mij wordt het niet beter dan met het geruis van de golven op de achtergrond in de duinen liggen sterrenkijken. De Boschplaat op Terschelling is het tweede officiële Dark Sky Park van Nederland.

4. De donkere heidevelden in Drenthe

Vanaf de open velden in Drenthe kun je goed de sterrenhemel observeren. Ga ’s avonds eens een van de heidegebieden of landweggetjes op en je hebt een weids uitzicht op de nachtelijke hemel. Houd je daarbij wel aan de regels, want veel beschermde natuurgebieden mag je na zonsondergang niet betreden. Logeer op een Drents natuurkampeerterrein, zoals die in Borger, om vanaf je matje naar de sterren te kunnen staren.

5. Het Vuile Gat in Zuid-Holland

Het valt niet mee om echt donkere gebieden te vinden in Noord- en Zuid-Holland, wat niet zo gek is gezien hoe dichtbevolkt dit gebied is. Ik kwam tijdens mijn research wel de tip tegen naar het Zwarte Gat te gaan, wat een van de donkerste plekken in het Westen van Nederland moet zijn. Ik ben er als Drent zelf nog niet geweest, dus laat me vooral weten hoe je ervaring hier was.

sterren-kijken-nederland-locaties

6. De stranden van Zeeland

De Zeeuwse stranden zijn ’s nachts goed donker, mits je op afstand blijft van strandtenten en dorpen. Neem een picknickkleed en een warme deken mee en geniet met het geluid van de branding van de eindeloze sterrenhemel. De De Kop van Goeree is een van de donkerste locaties.

7. De Veluwe

De meeste natuurgebieden op de Veluwe zijn na zonsondergang verboden toegang, om de dieren rust te geven. Niet alleen op de zandvlaktes en heidevelden is het 's avonds echt donker, dat geldt ook voor de afgelegen B-weggetjes. Zoek op de kaart een zo afgelegen mogelijk parkeerplaats of landweggetje. Met een beetje geluk krijg je er geluiden van zwijnen, herten en wolven bij.

Georganiseerd sterren kijken in Nederland

Vind je het spannend om in het donker alleen op pad te gaan? Of lijkt het je leuk om tijdens het sterren kijken nieuwe kennis op te doen? Of wil je de hemellichamen meer close-up zien via een professionele telescoop? Ga dan op pad met een gids of bezoek een publiekssterrenwacht. Voorbeelden van leuke excursies zijn:

Reacties