Duurzame wandelkleding en outdoor gear kopen

We kunnen er niet meer omheen: we moeten anders omgaan met onze planeet. De meeste spullen die ik koop, zijn voor wandelen of kamperen. Voor mij is het dus belangrijk om te leren over duurzame wandelkleding en outdoor gear. En wie kan ik daar beter over uithoren dan Gerjan, alias De Groene Avonturier? Duurzaamheid expert Gerjan alias De Groene Avonturier

Wat is duurzame wandelkleding?

“Het belangrijkste uitgangspunt is dat iedere vorm van productie van een product impact heeft. Bij duurzame wandelkleding kun je op twee niveaus kijken: de duurzaamheid van het product op zich, en de duurzaamheid van het merk (alle processen samen). Dit zie je bijvoorbeeld terug in de ‘Patagonia Paradox’. Bij Patagonia werken ze hard aan het minimaliseren van impact van individuele kledingstukken, maar doordat het bedrijf als geheel veel gegroeid is, is hun milieu-impact wel vergroot. Eén kledingstuk kan heel duurzame eigenschappen hebben, maar als wij blijven consumeren in de mate waarin we dat doen, is het allemaal nog steeds niet echt duurzaam. Wij consumeren in Europa zoveel, dat we in vijf maanden meer resources gebruiken dan de aarde in een jaar opnieuw kan genereren. Je zou kunnen zeggen dat we zeven maanden ‘lenen we van de toekomst’. Kiezen voor duurzame wandelkleding is dus goed, maar nog beter is het om het aantal kledingstukken dat je in je leven koopt te verminderen.”

Wat maakt wandelkledingkleding en andere outdoor uitrusting duurzaam?

“Vraag je bij aanschaf van een (duurzaam) product het volgende af:

• Wat zijn de productieomstandigheden? Zou je je vrienden en familie in de omstandigheden laten werken waarin dit product gemaakt is? Was er misschien sprake van dwangarbeid of kinderarbeid?
• Is het product PFC vrij? PFCs zijn chemicaliën die gebruikt worden om kleding waterdicht te maken. Deze chemicaliën kom in onze leefomgeving en in ons eigen lijf terecht en dat is niet gezond. Sommige onderzoekers zien een verband tussen PFCs en kanker*.
• Hoe duurzaam is het materiaal waarvan het product gemaakt is? Kies zoveel mogelijk voor gerecycled materiaal en/of biologisch gecertificeerd katoen.
• Is het materiaal diervriendelijk? Je kunt je natuurlijk sowieso afvragen of wol en dons diervriendelijk is, maar daar gaan we hier niet verder op in. Kies je toch voor dierlijke materialen, zorg er dan voor dat dat materiaal zo diervriendelijk mogelijk verkregen is. Wat is de herkomst van dons of wol?
• Gaat het materiaal lang mee? Investeer in kwaliteit, zodat je over tijd minder producten hoeft te kopen.
• Heb je dit product écht nodig? Wil je dit product kopen omdat je voordat je de winkel in kwam al bedacht had dat je het nodig had, of koop je het omdat het ‘maar tien euro’ kost of in de aanbieding is?”

Let bij het kopen van (duurzame) wandelkleding van dierlijke materialen goed op de herkomst

Hoeveel invloed heeft transport van producten op het milieu?

Via Instagram kreeg ik van een volger de vraag of transport van outdoor producten erg schadelijk voor het milieu is. Ik vroeg Gerjan hoe dit zit. “Ik me ingelezen in een onderzoek naar de impact van de kledingindustrie op het milieu. Transport blijkt slechts drie procent van de hele impact uit te maken. De grootste impact zit vooral in de productie, zoals verven en doeken maken, wat veel meer CO2 uitstoot. Momenteel wordt 8% van de producten via de lucht getransporteerd en de rest via zee. Als dat 9% zou worden, dan zou de impact van transport met 35% groeien. Transport maakt nu dus een klein deel van de impact uit, maar als alle bedrijven opeens via de lucht zouden transporteren, hebben we een groot probleem. We kunnen ons dus beter focussen op minder kopen. Het blijft daarbij natuurlijk belangrijk dat er gezocht wordt naar duurzamere manieren van transport en het minimaliseren van transport.”

Hoe weet je of een kledingstuk duurzaam is?

“Het begint met een stukje gezond verstand. Als jij denkt: huh dat kan toch niet voor dat geld? Dan kan het ook niet. In een lowbudget sportketen zag ik bijvoorbeeld T-shirts van tien euro die gelabeld werden met ‘duurzaam’. Ik ben gaan uitzoeken wat ze daarmee bedoelden, en dat T-shirt bleek duurzamer dan de rest van de (totaal niet duurzame) collectie. Iedereen mag alles maar ‘duurzame wandelkleding’ noemen, dus je moet echt je gezonde verstand gebruiken. Kijk ook naar de labeltjes die in kledingstukken hangen. Zoals een label van de Fair Wear Foundation of Blue Sign. In de boekjes die bij het prijskaartje hangen, staat vaak ook informatie over PFCs en wel of niet gerecycled materiaal. Vaak geldt: als iets niet benoemd wordt, dan is het waarschijnlijk niet het geval. Je kunt natuurlijk ook een verkoper vragen naar de duurzaamheid van wandelkleding . Niet iedereen zal het antwoord weten, maar in dat geval zorg je wel dat de verkoper zich in gaat lezen. Wij als consument hebben veel te zeggen, zeker als iedereen die binnenkomt min of meer dezelfde vraag stelt. Het heeft misschien niet direct impact, maar op de langere termijn zeker wel.”

Tip: hier vind je een overzicht van outdoormerken die levenslange garantie bieden

‘Duurzame outdoor kleding is duur’

Veel van ons brengen duurzame kleding direct in verband met ‘duur’. “Ja, duurzame wandelkleding is duur(der). Je investeert met het kopen van een (duur) product in de visie van een bedrijf. Innoveren en onderzoeken kost geld. Je brengt een stem uit met je aankoop.” Ik, Paulien, zelf wil daar nog aan toevoegen dat ik denk dat we allemaal geneigd zijn iets te zien, en het gelijk te willen hebben. Zie je vandaag een goede, duurzame jas van 500 euro, dan snap ik dat je schrikt en toch maar voor de jas van 100 euro gaat. Een beter alternatief zou zijn om te sparen tot je wél die 500 euro kunt betalen, omdat je graag wilt investeren in iets wat duurzaam is en lang mee gaat. We hebben op de een of andere manier aangeleerd om iets gelijk te moeten hebben, en er niet (lang) meer voor te sparen. Gerjan voegt daar nog aan toe dat je ook kunt kijken naar de prijs per gebruik. Gaat een duurder kledingstuk veel langer mee dan een goedkoper kledingstuk (wat vaak wel zo is), dan is de prijs per gebruik misschien wel gelijk of lager. Een duurzaam product is volgens die definitie dan niet per se ‘duur’. Plus, “we zijn gewend geraakt om kleding voordat het op is, al iets nieuws te kopen omdat we ‘toe zijn aan iets nieuws’”, zegt Gerjan.

Hoe weet je of een merk duurzaam is?

Gerjan kijkt bij de aanschaf van duurzame wandelkleding naar de duurzaamheid van het gehele bedrijf, meer dan naar de duurzaamheid van een product op zich. Er zijn merken die één duurzame collectie hebben, maar als bedrijf in het algeheel (inclusief alle niet duurzame collecties) niet zo duurzaam zijn. En zoals hierboven beschreven, kun je door producten te kopen van een bedrijf dat zich qua bedrijfsvoering wél met duurzaamheid bezighoudt, een groot verschil maken. Maar, hoe weet je nu of een bedrijf duurzaam is? “Ga naar de duurzaamheidspagina van een bedrijf. Hebben ze die niet? Dan kun je er vanuit gaan dat ze niet zo duurzaam zijn. Ik vertrouw die pagina’s echt als ze concrete getallen noemen, zoals ‘70% van onze collectie is gerecycled’, of beloften delen voor de toekomst. Kijk dus goed hoe concreet de pagina is: wat staat hier nou écht? Ga jij weg van die pagina met evenveel vragen als voor die tijd, dan is dat geen goed teken”.

Tip: op deze website vind je meer over de duurzaamheid van specifieke merken

Let bij het kopen van (duurzame) outdoor gear ook op de duurzaamheid van het bedrijf in het geheel

De toekomst van duurzame wandelkleding

“We noemen dingen duurzaam, die eigenlijk gewoon normaal en de standaard moeten zijn. Ik denk dat duurzame producten ondersteund moeten worden door een duurzaam business-model. Momenteel is het een heel lineair systeem: we nemen iets uit de aarde, gebruiken daar wat van en gooien het weg. Dat systeem loopt ooit vast, dus er moet meer gekeken worden naar circulaire modellen. Hoe zorgt een bedrijf ervoor dat je maar één jas hoeft te hebben, en die jas zo lang mogelijk kunt gebruiken? Denk hierbij bijvoorbeeld aan een leasesysteem of materialenbibliotheek.”

Hoe zit het met recyclebaar materiaal in wandelkleding?

“Vaak staat er op producten dat het van recyclebaar materiaal gemaakt is. Maar op dat gebied is er nog wat te verbeteren. Veel kleding die in textielcontainers komt, wordt doorverkocht en eindigt in Afrika en verpest daar de economie en het milieu.  Als het niet hergebruikt kan worden, wordt het vervezeld tot kleine deeltjes. Negen van de tien keer wordt dat niet gebruikt voor nieuwe kleding, maar bijvoorbeeld voor autostoelvulling. Ik ben me aan het verdiepen in circulaire recycling, wat op dit moment nog weinig gedaan wordt. Veel producten zijn gemaakt van gemengde materialen, zoals wol en polyester, en daardoor ontstaat de uitdaging om die producten voor hergebruik weer uit elkaar te halen. Het huidige systeem is nog niet zo ver dat wat we recyclebaar noemen ook echt kunnen recyclen. Er zijn wel merken die hier veel mee bezig zijn, en daar investeer ik graag in. Het begin is er daar, maar er moet nog veel gebeuren.” Ik had voor deze fotoshoot nieuwe kleding kunnen kopen, maar ik koos voor het plunderen voor de kledingkast van een vriendin

Voor wie zich wat overweldigd voelt

Ik, Paulien, kan me voorstellen dat je je (ook) wat overweldigd voelt door alle duurzame keuzes die je kunt maken. Zoals Gerjan zegt “al zou je een product kiezen met slechts één van de duurzame eigenschappen die ik noemde, dan maakt dat al een verschil”. Met het lezen van dit blog heb je al een stap gezet, want ‘kennis is macht’ zoals ze in Wie is de Mol dan zeggen. Met elke bewuste keuze die jij maakt in de winkel, breng je een stem uit en maak je een verschil. Onthoud ook dat goed onderhoud van je wandelkleding en outdoor gear een verschil maakt. “Koop de juiste was- en onderhoudsmiddelen. Nikwax is één van de duurzamere opties, waarbij alle producten op waterbasis zijn en op de website duidelijk gegevens over hun milieu-impact te vinden zijn”. Bonustip: huur of leen je wandelkleding en outdoor spullen en doe wat meer moeite om je gear te repareren voordat je het gaat vervangen. Vergeet je wandelkleding en andere outdoor gear niet regelmatig goed te verzorgen

* Zie bijvoorbeeld de website van Greenpeace over hun Detox Outdoor campagne

Lees meer over duurzaam kamperen of de dier(on)vriendelijkheid van dons en wol in wandelkleding.