Een huttentocht maken: zo gaat dat onderweg

Ik kreeg naar aanleiding van mijn verhalen over de Nendaz Trekking, de huttentocht die ik in Wallis liep, vele vragen over hoe dat nou eigenlijk gaat onderweg. Wat voor uitdagingen kom je onderweg tegen en hoe gaat het er aan toe in een berghut? In dit artikel beantwoord ik veelgestelde vragen.

--> Eerder schreef ik al een blog over je voorbereiden op een huttentocht. Lees in mijn e-book Handboek Huttentochten hoe je je goed voorbereid op je eerste huttentocht.

Hoe voel je je (misschien) onderweg?

Op de eerste dag van mijn huttentocht voelde ik een mengsel van ‘dit is ZO mooi’ en ‘ojee waar ben ik aan begonnen’. Heuveltraining is in het platte Groningen, waar ik tot die tijd verbleef, had ik me niet echt kunnen voorbereiden op zo lang heuvelop lopen. Gelukkig compenseren het uitzicht en de wetenschap dat het vanzelf beter wordt vaak voor dit tijdelijke ongemak. Het gevoel dat bij mij overheerst is een gevoel van vrijheid en verwondering over hoe prachtig de bergen toch zijn. Ik kom al snel in een langzamer ritme, merk dat ik de gedachten aan het leven buiten de huttentocht makkelijker los kan laten en ik voel me steeds meer verbonden met de natuur. Ik leer vogelgeluiden associëren met specifieke vogelsoorten, ik ontwikkel een oog voor sappige bosbessen en ik ben me steeds meer bewust van de sporen van geologische processen die in het landschap te zien zijn. Kortom: ik verander langzaam terug naar de persoon die ik zo graag ben. Is het soms even afzien? Ja, misschien wel. Heb ik ooit op het punt gestaan om écht te stoppen? Nee, nooit.

Welke gevaren kun je tegenkomen tijdens je huttentocht?

Types terrein waar je niet voor getraind bent en slecht weer, dat zijn misschien wel de grootste gevaren tijdens een bergwandeling. Voor wandelen over puinhellingen, sneeuwhellingen en andere technisch moeilijke paden moet je speciale technieken beheersen. De kans is groot dat je die technieken in Nederland niet nodig hebt en dus nog niet beheerst als je geen speciale cursus gevolgd hebt. Ik raad je dan ook aan je geplande route vooraf goed te bestuderen. Zijn er stukken waar je dit soort uitdagingen verwacht? Zolang je nog geen techniektraining gevolgd hebt, raad ik je aan om dit soort stukken te vermijden.

Dan is er ook een minder voorspelbaar gevaar: het weer. Vooral in de bergen kan het weer razendsnel omslaan. Zorg dat je goed voorbereid bent op alle weersoorten en weet wat je moet doen als het bijvoorbeeld opeens gaat onweren (lees hier uitgebreide tips van de NKBV). Ook een plotselinge mist of sneeuwval kan gevaarlijke situaties veroorzaken. Een lesje weerkunde en onderweg alert blijven is daarom aan te raden. Houd natuurlijk ook elke dag de weersvoorspelling in de gaten en vertrek eerder of pas je route aan om te voorkomen dat je in slechte weersomstandigheden terecht komt.

--> Lees ook deze uitgebreide tips en download het e-bookje van de NKBV over veilig bergwandelen.

Wat doe ik als ik tijdens mijn huttentocht een ongeluk heb?

Het kan natuurlijk altijd gebeuren dat je ondanks je goede voorbereidingen onderweg een ongeluk krijgt. Zorg daarom dat je altijd een EHBO-kit bij je hebt. Dan bedoel ik niet zo’n goedkoop setje van de lokale drogist, maar een zelf samengesteld pakketje met meer dan pleisters en een pincet. Zie deze pagina voor voorbeelden van de inhoud van een goede EHBO-set. Het helpt ook als je de nodige EHBO-kennis hebt, wat de reden is dat ik een Wilderness First Aid training aanvroeg bij trainer Jimmy van Unplugged Outdoor. Omdat hulp niet altijd direct ter plaatse is, is het handig dat je jezelf en anderen kunt helpen.

Wanneer dat mogelijk is, bel je de hulpdiensten. 112 kan altijd, maar vaak zijn lokale SOS-nummers (zie dit document) handiger. Ik heb zelf altijd mijn GPS met noodknop bij me, zodat ik ook zonder telefoonbereik en met een druk op de knop de reddingsdiensten kan waarschuwen. Je kunt de aandacht van mensen in de omgeving trekken met het alpiene noodsignaal. Stuur zes keer per minuut een signaal. Neem daarna een minuut pauze en herhaal het signaleren. Dit signaleren kan door een hoog fluitgeluid, door licht te weerkaatsen met een spiegeltje of door een lamp te gebruiken. Een eventueel antwoordsignaal in de vorm van drie signalen per minuut, met tussendoor een minuut pauze. Hier vind je uitgebreide informatie over het inschakelen van hulp.

--> Tip: sluit een goede reisverzekering af, waarmee je ook verzekerd bent voor ongelukken in de bergen.

Hoe voorkom je dat je (te) moe wordt?

Ik raad je aan om je wandelconditie vooraf al zoveel mogelijk op peil te brengen. Zie deze pagina van de NKBV voor oefeningen waarmee je fit de bergen in gaat. Onderweg kun je verder het volgende doen om je zo lang mogelijk zo fit mogelijk te voelen:

• Loop in een tempo dat bij jou past. Van continu langzamer of sneller lopen dan je normaal doet, bijvoorbeeld om bij je wandelmaatje in de buurt te blijven, word je sneller moe.
• Neem voldoende pauzes onderweg. Ik heb voor mezelf de regel dat ik sowieso elk uur even een pauze inlas, met een langere middagpauze. Ik heb de neiging zo lang mogelijk door te lopen en pas te pauzeren als ik echt moe ben, maar ik heb geleerd dat ik het langer volhoud en meer geniet als ik vaker pauzes neem.
• Let op wat je eet. Als ik voor de lunch een enorme maaltijd naar binnen werk, ben ik de uren daarna niet megafit. Eet wél voldoende.

Neem vermoeidheid voorkomen serieus. De kans op struikelen, vallen of andere onhandige dingen is groter als je vermoeid bent.

--> Een goede bergwandeltechniek helpt ook om vermoeidheid en pijntjes te voorkomen. Op de website van de NKBV vind je uitleg van de technieken voor o.a. stijgen en dalen en wandelen op oneffen terrein.

Hoe kan ik onderweg mijn water bijvullen?

Afhankelijk van waar je loopt, zijn er vaak berghutten of waterpunten langs de route waar je je flessen kunt vullen. Zijn die er niet? Zoek dan bergstroompjes. Ik ken mensen die het water zo uit de stroompjes drinken, maar ik gebruik altijd een waterfilter. Sowieso doe je er goed aan om te kijken waar je water vandaan komt en welke weg het afgelegd heeft. Hoe dichter je water bij de bron kunt tappen, hoe beter. Twijfel je over de drinkbaarheid van het water onderweg? Doe dan even navraag op internet of bij de lokale VVV.

Tip: check vooraf op de kaart hoeveel watertjes je tegenkomt. Doe in droge gebieden, zoals Zuid-Frankrijk, even navraag over hoeveel water er tijdens jouw tocht te vinden is. Het is mij meer dan eens overkomen dat watertjes op de kaart in werkelijkheid droge bodem waren. Geen probleem, maar dan kun je je daar op voorbereiden. 

Wat, wanneer en hoeveel eet je onderweg?

Ik eet liever meerdere kleine maaltijden verspreid over de dag dan heel Nederlands een groot ontbijt, een grote lunch en een grote avondmaaltijd en tussendoor misschien wat kleine snacks. Ik zorg dat ik een goed voedend ontbijt eet, maar niet zoveel opschep dat ik een half uur later de een after-breakfast-dip heb. Ik eet onderweg vullende tussendoortjes, zoals Cliff bars of Nakd repen (met dadels) en een lichte lunch bestaande uit brood, kaas en een stuk fruit (afhankelijk van wat ik vanuit de berghut meekrijg). In de middag eet ik dan nog zo’n energiereep of twee. Ongeveer elk uur eet ik nog wat kleins, zoals een beetje gedroogd fruit (ik lust geen noten). Ik eet het liefst voordat ik erge trek krijg, omdat mijn lichaam bij trek zwaar en sloom voelt. Dat wil je natuurlijk voorkomen op de bergpaadjes.

--> Tip: kies voor makkelijk verteerbare producten met koolhydraten maar niet te veel vet. Denk aan brood, mueslirepen of andere ‘gezonde’ wandelrepen. 

Welk afval kan ik in de natuur laten liggen?

‘Deze schil kan wel gewoon in de natuur toch? Dat verteert wel’. Tsja, hoe het precies met dat verteren zit weet ik niet, maar ik neem al mijn afval altijd mee naar het volgende afvalpunt. Dat geldt voor etensresten, eventueel wc-papier en verpakkingen. Ja, dus ook de dingen die natuurlijk zijn. De reden? Niets is binnen een dag verteerd en ik vind het zelf ook niet prettig om tussen de bananenschillen, eierschalen en wc-papiertjes te moeten picknicken. Daarbij ben ik opgeleid tot bioloog en vind ik dat we geen dingen die er niet horen aan de plaatselijke natuur toe moeten voegen. Ik neem dus altijd alles mee. Als ik het vol naar die picknickplekken kan dragen, dan kan ik het leeg of gebruikt ook prima weer terug in de tas stoppen. Leave no trace.

Hoe gaat het eraan toe in een berghut?

Ik werd voor mijn eerste huttentocht rusteloos van het idee dat ik niet wist hoe het er in een berghut aan toe gaat en hoe ik me zou moeten gedragen. Voor wie dat ook heeft: dit is hoe mijn huttentocht-ritueel eruit zag. Etenstijd is vaak op een vast moment en je wilt voor die tijd arriveren. Bij aankomst zoek de je huttenwaard om bij hem of haar (informeel) in te checken. Je krijgt een uitleg van wat waar is, waarna je meestal zelf een bed in de slaapzaal uit mag zoeken. Als je in een drukkere periode of een populairdere hut logeert, heb je vaak minder keuze naarmate je later aankomt. Je legt je slaapspullen op je bed, maar zet je tas het best op de grond in verband met beestjes. Leg je lakenzak alvast handig neer, maak een kussen klaar voor de nacht en leg wat je ’s nachts en ’s morgensvroeg nodig hebt alvast klaar. Er zijn misschien mensen die eerder naar bed gaan dan jij, en die wil je na het eten niet storen met jouw gerommel. Ligt alles klaar? Dan kun je (in sommige hutten) even douchen of je anders opfrissen bij een waterpunt.

Het avondeten wordt vaak op een vast tijdstip geserveerd. Je schuift aan tafel en wordt dan vanzelf bediend. Bij de meeste hutten staat voor iedereen hetzelfde op het menu. Wil je vegetarisch eten of heb je andere dieetwensen? Dan moet je dat bij je reservering al aangeven. Soms bestaat de maaltijd uit een soepje vooraf, een uitgebreide hoofdmaaltijd en een zoet toetje. Bij andere hutten krijg je alleen een hoofdgerecht. Na het eten kun je je eigen ding doen. Bestel een drankje en geniet buiten nog even van het uitzicht, of ga uitgestrekt op bed een boekje liggen lezen.

Bij het inchecken overleg je al even over de ontbijttijd. Wij aten vaak om half acht en konden dan ons eigen ontbijtje samenstellen. Verwacht geen grote luxe zoals in een hotel, maar ik heb niets te klagen over de ontbijtjes die ik in de hutten at. Klaar voor vertrek? Check of je een eventuele openstaande rekening betaald hebt, zwaai de huttenwaard uit en begin aan je wandeling.

Ben je op zoek naar meer tips voor een huttentocht? Bezoek het gratis online kenniscentrum van de NKBV en lees mijn e-book over huttentochten maken.

De foto's in dit blog zijn gemaakt door Marleen Annema.