Wandelnavigatie: zo vind je de weg

Wandelen is veel leuker, ontspannender en veiliger zonder te verdwalen. Goede wandelnavigatie houdt je op het juiste pad. De een loopt graag met kaart en kompas, de ander met een specifiek wandelnavigatie-apparaat en weer iemand anders met een telefoon. Op deze pagina deel ik de voor- en nadelen van verschillende manieren en tip ik fijne wandelnavigatie-apparaten en -horloges.

'Ouderwetse' wandelnavigatie: kaart en kompas

De wandelnavigatie die al het langst gebruikt wordt: kaart en eventueel kompas. We leren helaas geen kaartlezen op school, maar ik vind dat elke wandelaar deze vaardigheid moet hebben. Je wilt voor langere wandelingen en (berg)wandelingen in afgelegen gebied niet afhankelijk zijn van apparaten met een accu en een kwetsbaar scherm.

Voor een wandeling over de paden van de Veluwe heb je geen kompas nodig. Voor gebieden zonder (goed zichtbare) paden komt hij wel erg goed van pas. Ook bij slecht zicht door mist, regen en sneeuw komt een kompas goed van pas. Je hebt natuurlijk alleen wat aan een kompas als je weet hoe je hem moet gebruiken.

Ik ben niet de snelstlerende persoon die ik ken, maar ik vond kaart en kompas leren lezen makkelijk dan ik had gedacht. De beste manier om het te leren, is in de praktijk. Via online tutorials kom je ver, maar je begrijpt de theorie het snelst als je hem direct toe kan passen. Ik volgde een workshop in Schotland, maar er worden ook workshops in Nederland en België gegeven. Kijk bijvoorbeeld eens naar de 2-daagse Navigatie Pro Training van Surviking en de cursus van outdoorblad Oppad. Zie ook dit fijne gidsje met de basis van navigeren met kaart en kompas.

Voordelen van navigeren met kaart en kompas:

• niet afhankelijk van batterij of kwetsbare schermen
• offline tijd in de natuur
• werkt ook in dichte mist / bij weinig zicht
• leuk!

Nadelen van navigeren met kaart en kompas:

• routes vaak zelf intekenen
• je moet eerst kaart en kompas leren te gebruiken
• goede wandelkaarten kosten al snel 15-20 euro per stuk

Tip: koop een waterdichte hoes voor je kaart.

Wandel-GPS-apparaten en slimme horloges

Wandel-GPS-apparaten en (sport)smartwatches zijn een steeds populairder hulpmiddel voor navigeren. GPS-wandelnavigatie komt in meerdere vormen: van een apparaat met groot kleurenscherm en vele knoppen tot simpele apparaten tot horloges. Een wandel-GPS heeft als voordelen dat hij robuuster is, een langere batterijduur heeft en beter tegen nattigheid kan dan een smartphone. Er zitten bovendien vaak wandelspecifieke kaarten en functies zoals een kompas en hoogtemeter ingebouwd. Nog een voordeel: geen afleidende apps-notificaties tijdens het wandelen.

Kan je als wandelaar echt niet zonder zo’n apparaat. Jawel hoor. Ik wandel vele duizenden km’s per jaar (is mijn werk en leven), maar heb mijn wandelnavigatie-apparaat alleen als back-up. Ik navigeer liever met mijn telefoon (zie onderstaand) en/of een papieren kaart.

Lijkt zo’n apparaat je toch wel erg handig? Ik weet er wel wat vanaf en tip hieronder drie favorieten.

Voordelen van navigeren met wandelnavigatie-apparaat:

• kan tegen een stootje
• relatief lange batterijduur
• wandelspecifieke functies, zoals wandelkaart, kompas en hoogtemeter
• werkt in mist beter dan een telefoon

Nadelen van navigeren met wandelnavigatie-apparaat:

• (hoge) aanschafkosten
• vaak meer werk om routes in je systeem te laden
• minder intuïtief in gebruik dan een kaart of smartphone

Wandelnavigatie-apparaten

1. Garmin Etrex SE: instapmodel

Garmin maakt by far de beste wandelnavigatie-apparaten. Een goed instapmodel uit hun stal is de Garmin Etrex SE. Hij is met een aanschafprijs van 150 euro niet goedkoop, maar wel goedkoper dan geavanceerdere modellen. Hij biedt de basisfuncties die je als wandelaar wilt hebben: kaarten, waypoints, points of interest, kompas en (als je hem verbindt met de app op je telefoon) weersinformatie. De batterij gaat gemiddeld tot 170 uur mee. Hij werkt op AA-batterijen, waarvan je een reserveset mee kan nemen.

2. Garmin GPSMAP 65s: voor de pro’s

Zoek je een wandelnavigatie met heel uitgebreide functies? Kijk eens naar de Garmin GPSMAP 65s, de opvolger van het model dat ik al vijf jaar meeneem. Hij heeft een 2,6-inch kleurenscherm met wandelkaarten en satellietbeelden, een hoogtemeter, een barometer (voor weersvoorspelling) en een elektronisch kompas. Hij is erg nauwkeurig in heel ruig, afgelegen terrein en is bijna niet kapot te krijgen. Dit apparaat is aanzienlijk groter, zwaarder en duurder dan de andere. Vraag jezelf af of je die extra functies echt nodig hebt. In het hoge Noorden van Scandinavië misschien wel, maar op de Veluwe mogelijk niet. Ik gebruik in praktijk alleen de functies die ik ook op de Garmin Etrex SE zou vinden.

3. Garmin InReach Mini 2: met noodknop

De Garmin InReach Mini 2 is als wandelnavigatie heel minimaal en basic, maar heeft een functie die ik als (solo)wandelaar heel aantrekkelijk vind: een noodknop. Zonder kleurenscherm is navigeren iets minder makkelijk, maar hij voldoet voor avonturen waarbij je ook een kaart mee hebt. In noodgevallen schakel je met een druk op de knop de hulpdiensten in via satelliet (geen telefoonverbinding nodig). Je kan je live locatie via een afgeschermde pagina met het thuisfront delen en je kan vooraf ingestelde berichten (zoals: ‘ik begin nu aan mijn wandeling’) via satelliet naar mobiele telefoonnummer sturen. Hij is relatief compact en licht, maar duurder in aanschaf en vereist een actief abonnement van 10-15 euro per maand om de noodknopfunctie te kunnen gebruiken. Ik raad iedereen die veel solo en/of door afgelegen terrein zonder bereik wandelt dit apparaat aan - ik wil zelf niet meer zonder.

Wandelnavigatie-horloges

1. Garmin Forerunner 165 Music Sporthorloge

De Garmin Forerunner 165 is aanzienlijk stijlvoller dan veel andere horloges uit de Garmin collectie. Wel zo fijn als je hem de hele dag om wilt houden. Je kan je geplande route inladen voor basic navigatie. Deze editie heeft als extra een muziekfunctie, waarmee je de tracks in je oren ook zonder telefoon kan bedienen. Hij heeft een kleurenscherm en een hartslagmeter.

2. Polar Grit X(2) Pro

Een waardig alternatief voor Garmin: Polar. Ik heb al drie jaar een Polar Grit X Pro horloge. Hij heeft naast saffierglas, dat echt niet stuk te krijgen lijkt en heel waterbestendig is, alle functies die ik in een wandelhorloge zoek. Navigatieopties, kompas, weersvoorspelling en hartslagmeting. Routes kan ik uitzetten in de Komoot-app op mijn telefoon en synchroniseren met mijn horloge. Ik heb de ‘arctic gold’ kleurvariant, die ook nog redelijk stijlvol is. De nieuwere versie van dit model, de Polar Grit X2 Pro, heeft een kleurenscherm, wat ik voor navigeren een grote plus vind.

Tip: de Polar Ignite is minder geavanceerd en goedkoper. 

3. Garmin fenix 7 Pro

Het beste paard van stal is - in mijn ogen - de Garmin fenix 7 Pro, die in verschillende uitvoeringen komt. Hij heeft een sterk kleurenscherm voor navigeren, kan opladen op zonne-energie en heeft uitgebreidere functionaliteiten en een nauwkeurigere locatiebepaling dan goedkopere modellen. Het langzaam opladen met zonne-energie zorgt ervoor dat hij in plaats van tot 18 dagen, tot 22 dagen functioneert op één volle batterij. Voor die 800 euro krijg je dus wel een hoop, maar ik zou dat eerder investeren in een goed wandelnavigatie-apparaat.

De reden dat ik niet voor dit horloge, maar voor bovengenoemde Polar gekozen heb: ik vind hem niet zo mooi en lomp ogen aan mijn pols ;)

Wandelnavigatie op je telefoon

Veruit de meest toegankelijke en goedkope manier: wandelnavigatie op je telefoon. Download een gratis routeapp zoals Komoot (mijn favoriet!), Maps.me of Outdooractive en je kan direct op pad. Zoek een route, maak een route of upload een route van een ander platform. Zorg dat je deze offline opslaat, zodat je ook zonder telefoonbereik de weg weet.

Ik wil in afgelegen of bergachtige gebieden niet afhankelijk zijn van mijn telefoon. Ik gebruik Komoot als primaire navigatiemanier, maar kan ook op elk moment op een papieren kaart aanwijzen waar ik ben en waar ik heen moet. Ik heb bovendien mijn GPS-apparaat, die ik vooral mee draag om de GPS-noodknop, als back-up.

-> bekijk ook mijn Komoot tutorials.

Voordelen van wandelnavigatie op je telefoon:

• geen aanschafkosten: een telefoon heb je waarschijnlijk toch al
• intuïtief, makkelijk te leren hoe het werkt
• gebruikmaken van bestaande routes van andere gebruikers
• live tracking van je route mogelijk (bijvoorbeeld in Komoot Premium), waarbij de thuisblijvers kunnen zien waar jij bent.
• route meteen na het wandelen incl. telefoonfoto’s met je netwerk delen.

Nadelen van wandelnavigatie op je telefoon:

• accu raakt relatief snel leeg (en die moet je sparen voor noodoproepen)
• afleiding door notificaties van andere apps
• scherm en eigenlijk hele apparaat is kwetsbaar
• vaak kosten voor kaartaanschaf als je offline wilt navigeren

Paaltjes en wandelknooppunten

Natuurlijk kan je het jezelf ook makkelijk maken door een gemarkeerde wandelroute uit te zoeken. Gekleurde paaltjes, symboolmarkeringen of wegwijzers volgen zorgt dat je helemaal geen technologie nodig hebt. Neem voor de zekerheid wel altijd een back-up methode mee, want er hoeft maar een vervelende puber een paaltje te jatten en je weet niet waar je heen moet.