Kanoën in Zweden: 12 tips
Deze zomer kwam een van mijn grote dromen uit: kanoën in Zweden. Tot een half jaar geleden had ik geen idee hoe ik zoiets aan moest pakken, zodat de droom ‘iets voor ooit’ bleef. Zonde, want het was echt fan-tas-tisch! Daarom deel ik in dit blog 12 tips voor kanoën in Zweden met je, waarmee jij je droom hopelijk sneller waarheid laat worden.
1. Kanoën in Zweden: zelf plannen of georganiseerd?
Ik vind het plannen van avonturen die totaal anders zijn dan wat ik eerder deed, vaak wat ingewikkeld. En tijd- en energierovend, waar ik ook niet echt op zit te wachten. Ik boekte mijn eerste kanoavontuur in Zweden daarom via een organisatie. Ik had goede dingen gehoord over K-jak, een kleinschalige Nederlandse reisorganisatie die kanotochten in Scandinavië organiseert. Zij regelen alle kano-uitrusting, kaarten, routes, vergunningen en transport voor hun deelnemers, en sturen vooraf uitgebreide instructies. Zo kregen we zelfs een complete maaltijdplanner toegestuurd, zodat we sowieso genoeg en geschikt eten bij ons hadden. Ik kan het zeker aanraden om voor je eerste keer kanoën in Zweden gebruik te maken van de diensten van een reisorganisatie. Heb je voldoende tijd, energie en zin om je eigen tocht te plannen? Dan kan dat met behulp van alle informatie op internet natuurlijk ook.
→ Lees ook het reisverslag van mijn kanovakantie in Zweden
2. Onderzoek de beste locaties voor kanoën in Zweden
Zweden is met haar vele meren een waar paradijs voor kanoërs. Er is niet zoiets als ‘het beste gebied’, maar het ene gebied is natuurlijk wel waterrijker dan de ander. Vraag jezelf voordat je research gaat doen af wat je precies zoekt. Wil je langs kleine eilandjes in grote meren varen? Of blijf je liever op kleinere meren en kanalen? Veel Nederlandse organisaties die kanotochten aanbieden, doen dat op grote meren zoals Stora Le op de Noorse grens. Mooi, maar wel echt een groot meer. In het nabijgelegen Glaskogen natuurreservaat vind je meer kleine meertjes, maar zal je vaker je boot over land van het ene meer naar het volgende moeten verplaatsen.
Ik maakte mijn kanotocht in Dalsland en Värmland, twee regio’s die populair zijn bij kanoërs. Ook de regio’s Jämtland en Bohuslän zijn geschikt. Ik was tijdens een eerder avontuur in Zweden op de iets onrustigere wateren bij Stockholm.
3. Check de regels voor varen en vissen
Er zijn weinig restrictieve regels voor kanoën in Zweden. Toch is het altijd goed om research te doen, vooral als je in beschermde natuurgebieden gaat varen. Voor vissen heb je sowieso op veel plekken een speciale visvergunning nodig. In een aantal shelters, van bijvoorbeeld DANO, moet je officieel een vergunning kopen om er de nacht door te mogen brengen.
4. Draag een zwemvest
Voor de veiligheid is het wijs om tijdens het kanoën een zwemvest te dragen. Kies een die goed past, dan zit het helemaal niet zo oncomfortabel als het lijkt. Vaak kun je zo’n zwemvest bij je kano huren. Mocht je dan onverwacht toch in het water terechtkomen, dan geeft zo’n vest je net wat meer ondersteuning om boven water te blijven. Een zwemvest is niet hetzelfde als een reddingsvest, dat je actief drijvend houdt. Een zwemvest is meer een hulpmiddel.
5. Pak je spullen waterdicht in
Needless to say: dingen kunnen nat worden in de kano. Dat water komt waarschijnlijk vaker uit de lucht dan uit het meer, afhankelijk van je peddeltechniek en de hoogte van de golven. Gebruik (dikke) drybags en een ton om je spullen droog te houden. Zorg daarbij niet alleen goed voor je telefoon, maar ook voor je kleding, slaapzak en andere dingen die je warm moeten houden. Houd er rekening mee dat (dunne) drybags onder een dikke laag regen uiteindelijk doorlekken, dus kies voor extra dikke (niet lichtgewicht) modellen en pak eventueel een paar extra vuilniszakken in. Wij hadden een tarp over onze waterdicht verpakte spullen liggen, voor extra bescherming.
6. Neem muggenspray mee als je gaat kanoën in Zweden
Denk je aan kanoën in Zweden in de zomer, dan denk je waarschijnlijk al snel aan muggen. Ik houd niet zo van de zoemende bloeddrinkers en besloot na het muggenseizoen naar Zweden te gaan. Voor of na het muggen-hoogseizoen op vakantie gaan is een goed idee, maar niet iedereen heeft die luxe natuurlijk. Neem een spray met een hoog percentage deet mee. Spuit dat niet op technische outdoorspullen zoals je tent of regenjas, want die kunnen daar niet goed tegen. Neem koele kleding met lange mouwen en pijpen mee en draag eventueel een muggennet over je hoofd.
Ik had geen last van muggen, maar werd wel veel gebeten door rode mieren. Die blijven bijten tot jij je verplaatst, dus ik kreeg direct een hele lijn met jeukende beten. Kijk dus even goed uit waar je gaat zitten.
7. Zorg voor een plan B en C
Maak voor vertrek al een plan B en C, voor het geval je route A niet uit kunt voeren. Het kan zijn dat de wind zo hard is, dat je amper vooruit komt of überhaupt het water niet op kunt. Het kan ook zijn dat je pijn krijgt en rust moet nemen. Net als bij wandelen, is het bij het kanoën goed om een back-up-plan te maken, zeker als je op een specifieke tijd op een specifiek eindpunt moet zijn. Mijn gemiddelde benodigde dagafstand voor het kanoën was in zo’n vier uur per dag te doen. Ik hield onderweg de weersvoorspelling in de gaten. Zou het een dag of twee minder goed vaarweer zijn, dan kon ik daarvoor makkelijk compenseren door andere dagen langer door te varen. Ik had ook een afsnijroute ingepland, en een bonusroute voor als ik juist te vroeg op het eindpunt zou zijn.
8. Neem ademende regenkleding mee
Helaas is het ook in Zweden niet altijd zonnig en windstil. Anders was het er natuurlijk ook niet zo mooi groen geweest. Neem dus goede regenkleding mee. Daarmee bedoel ik regenkleding die niet alleen waterdicht, maar ook ademend is. Niet-ademende regenkleding maakt je alsnog nat als je met je beweging de jas van binnenuit opwarmt.
Zorg dat je goed kunt zitten en peddelen in je regenkleding. Koop alles dus liever iets te ruim en test het uit in zittende houding. Een poncho kan heel fijn zijn, omdat het water dan niet van je regenjas op je regenbroek belandt, die onder teveel waterdruk toch water door zal laten.
9. Leer basisvaardigheden voor kanoën in Zweden
Ga je voor het eerst kanoën in Zweden? Zorg dat je basisvaardigheden leert. Daarmee bedoel ik bijvoorbeeld:
- een goede kanotechniek (niet de hele tijd de peddel overpakken)
- het weer inclusief de windrichting voorspellen en weten wat in welke omstandigheden te doen
- navigeren op het water (is echt wel anders dan op het land)
- de kano slim inpakken
Bij K-jak zat dit standaard bij het pakket in. Ik ging met mijn nieuwe kennis veel ontspannender en met meer (zelf)vertrouwen het water op.
10. Check de weersvoorspelling
Varen op vlak water is niet zo moeilijk, en heerlijk ontspannend. Varen bij windsnelheden boven de 8 meter per seconde is een stuk minder relaxed. Ik gebruik de gratis app Windy om de windsnelheid en -richting in de gaten te houden. Zo kon ik goed voorspellen wat goede tijden waren om het water op te gaan en aan welke kant van het meer ik het rustigst zou varen. Goed om te weten: het water is in de vroege ochtend en in de avond vaak rustiger. Komt er een dag met heel onrustig water aan, dan kun je dus beter vroeg op pad gaan, een lange pauze nemen op een eiland en wanneer de wind is gaan liggen het laatste deel afleggen.
11. Koop een goede kaart
Op het water navigeren met een app is tijdens het kanoën niet echt handig. Je hebt je handen nodig om te roeien, je kunt je telefoon onderweg moeilijk opladen en het bereik is niet overal goed. Ik neem daarom gewoon een goede papieren kaart mee. Een schaal van 1:50.000 is hier goed genoeg. Zo’n kaart is voor elk deel van Zweden te koop, vaak zelfs in waterproof uitvoering. Op deze kaart staan onder meer eilandjes, huizen, stroompjes en open plekken ingetekend, die je helpen bij het navigeren over het water.
Tip: zoek de passende kaart van Sverigeserien van uitgeverij Norstedts.
12. Bereid je voor op wildkamperen
Tijdens een meerdaagse kanotocht in Zweden ontkom je niet aan wildkamperen. Vooral in de populairdere gebieden vind je genoeg plekken waar je je tent op kunt zetten. Lees vooraf de regels die gelden voor het gebied dat jij uitgekozen hebt. Leer ook herkennen welke borden aangeven dat je ergens niet welkom bent, bijvoorbeeld omdat het een broedplaats voor watervogels is. Lees voor uitgebreide informatie mijn blog over wildkamperen in Zweden.
