Dit zijn de langste wandelroutes van Europa
Ben je op zoek naar een flink lange wandelroute door Europa? Kies dan voor één van de 12 officiële Europese lange afstand wandelroutes, afgekort: E-routes. Maak kennis met de twaalf langste wandelroutes van Europa.
De langste wandelroutes van Europa
De langste wandelroutes van Europa worden E-routes genoemd en bestaan uit diverse, samengevoegde GR routes, die in Nederland de Lange Afstand Wandelroutes (LAW's) genoemd worden. GR- en LAW-routes zijn vaak al meerdere honderden kilometers lang, dus je kunt je voorstellen dat E-routes echt héél lang zijn. Deze routes zijn perfect voor een lange, internationale trektocht. De wandelroutes lopen in allerlei richtingen door Europa en komen langs bekende en minder bekende locaties. De kortste E-route is 'slechts' 1.800 kilometer lang, de langste 12.000 kilometer. 
Dit zijn de 12 langste wandelroutes van Europa
Verspreid door Europa vind je 12 lange wandelroutes, genummerd van E1 tot en met E12. De E12 is de nieuwste lange afstand wandelroute van Europa en volgt de Mediterrane kust. De routes overlappen soms een paar (kilo)meter, zodat je ook meerdere E-routes met elkaar kunt verbinden. Ik geef je een korte samenvatting van alle E-routes.
E1: van de Noordkaap naar de Middellandse Zee
De E1-route begint in het noordelijkste puntje van Noorwegen, de Noordkaap, en eindigt momenteel in het Italiaanse Salerno. De E-route wordt verlengd en moet uiteindelijk door Slowakije en Kroatië naar de stad Dubrovnik lopen. Onderweg wandel je door Noorwegen, Zweden, Denemarken, Duitsland, Zwitserland en Italië. De E1 loopt in een vrij rechte lijn door de binnenlanden naar het zuiden. De route is op dit moment 7.000 kilometer lang.
E2: van Schotland naar Frankrijk
De E2-route ligt tussen de Schotse westkust en de stad Nice in de Franse zuidkust. Je kunt de route ook al beginnen in Ierland en dat land doorkruizen voordat je de boot naar Schotland neemt. Onderweg wandel je door Schotland, Engeland, Nederland, België, Luxemburg, Oostenrijk en Frankrijk. Het grootste deel van de 4.850 kilometer lange wandelroute is de GR5, één van de bekendste lange afstand wandelroutes in Europa. Je vindt verschillende varianten van de E2, die ongeveer in dezelfde richting lopen maar verschillende GR-routes volgen.
E3: van Santiago de Compostella naar Nesebâr aan de Zwarte Zee
De E3-route begint of eindigt in het bij pelgrims populaire Santiago de Compostella. Je kunt de route ook in Portugal beginnen. 6.950 kilometer lang loopt het pad door Spanje, Frankrijk, Luxemburg, Duitsland, Polen, Hongarije en Bulgarije, waar hij eindigt in Nesebâr aan de Zwarte Zee. De route loopt niet in een rechte lijn, maar maakt een grote bocht naar het noorden om ongeveer op dezelfde breedtegraad weer uit te komen.
E4: van Portugal naar Cyprus
De E4-route doorkruist Europa min of meer van oost naar west (of andersom), maar met een boog om de Middellandse Zee heen. De 12.000 kilometer lange route leidt je door Portugal, Spanje, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Oostenrijk, Hongarije, Servië, Bulgarije, Griekenland en uiteindelijk Cyprus. Later moet de route ook door Roemenië gaan lopen, maar aan dat deel wordt nog gewerkt.
E5: van Bretagne naar de Adriatische Zee
De E5-route begint in Pointe du Raz, Bretagne, en eindigt 2.900 kilometer verderop in het Italiaanse Verona. In de toekomst moet de route verlengd worden tot Venetië. Onderweg kom je door Zwitserland, Oostenrijk, Duitsland, Oostenrijk en Italië. Daarbij doorkruis je de Alpen, met toppen tot 3.000 meter hoogte, dus bereid je voor op lengte- en hoogtemeters.
E6: van Lapland naar de Griekse Egeïsche Zee
De E6-route is 8.000 lang en begint in Fins Lapland aan de Oostzee. Hij volgt de kustlijn van de Oostzee en eindigt duizenden kilometers zuidelijker aan de Egeïsche Zee in Griekenland. Onderweg neem je een paar keer een boot, om zo zoveel mogelijk in een rechte lijn naar het zuiden te kunnen blijven lopen. Je wandelt door Finland, Zweden, Denemarken, Duitsland, Tsjechië, Oostenrijk, Slovenië en Griekenland.
E7: van het eiland El Hierro naar de grens tussen Hongarije en Roemenië
De lengte van de E7-wandelroute wordt me niet helemaal duidelijk. De ene website zegt 5000 km, de ander 6000 en weer een andere 7000. We kunnen gelukkig sowieso zeggen dat het een heel lange wandelroute is. Hij begint op het Canarische eiland El Hierro en loopt over diverse andere eilanden naar Lissabon. Vanuit Lissabon wandel je door Portugal, Spanje, Andorra, Frankrijk, Italië, Slovenië en uiteindelijk Hongarije. Op de Roemeense grens komt de route ten einde. Je kunt natuurlijk nog even doorlopen in Roemenië of Servië.
E8: van Ierland door Nederland naar Turkije
De E8-route is één van de langste wandelroutes van Europa die door Nederland loopt. In Nederland volgt deze route de LAW Rivierenpad. De 4.500 kilometer lange wandelroute begint aan de Ierse westkust en loopt door Engeland, Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Slowakije, Polen, Roemenië en Bulgarije naar Turkije. Het meest oostelijke deel van de route is nog under construction.
E9: van Estland langs de kust naar Portugal
De E9-route volgt de hele kustlijn van Estland tot Portugal. Hij wordt ook wel de North Sea Trail genoemd en loopt 5.500 kilometer door Estland, Letland, Polen, Duitsland, Nederland, België, Engeland, Frankrijk, Spanje en Portugal. Het deel van de E9 dat door Nederland loopt is ons Nederlands Kustpad. Dit lijkt mij de tofste E9, omdat het me heerlijk lijkt om gewoon maandenlang de kustlijn te volgen en het landschap steeds te zien veranderen.
E10: van Finland naar Italië
De E10-route voert je gedurende 2.880 kilometer van Noord-Finland door Duitsland, Tsjechië en Oostenrijk naar de Noord-Italiaanse stad Bolzano (Bozen). Het plan was om de route door te laten lopen naar Spanje, maar het lijkt er niet op dat dat nog gaat gebeuren. Zoals de wandeling nu is, is hij ook al prachtig. Je wandelt over toendra, oerbossen en bergen zoals de Dolomieten.
E11: van Scheveningen naar Tallinn
De E11-route is de enige Europese lange afstand wandelroute die in Nederland begint. Bij het Kurhaus in Scheveningen, om precies te zijn. Hij loopt 4.700 kilometer naar het noordwesten, naar Tallinn in Estland. De route is heel recent, in 2021, uitgebreid met de Baltic Forest Trail, die van de Poolse grens door Litouwen, Letland en Estland naar Tallinn loopt. Voorheen eindigde de route op de grens van Litouwen.
E12: langs de Mediterrane kust
De nieuwste E-route in het rijtje, de E12, volgt de kustlijn aan de Mediterrane zee. Hij is nog niet helemaal af en gemarkeerd, maar hij zal je 1.800 kilometer van de stad Tarifa in het zuidelijkste puntje van Spanje, naar het Italiaanse Salerno, ten zuiden van Napels. De route wordt nog uitgebreid door Slowakije en Kroatië, om zo te eindigen in Dubrovnik. De huidige route loopt door Spanje, Frankrijk en Italië.
---> ik wandelde langs de Côte Vermeille in Zuid-Frankrijk en kan alleen maar dromen van een tocht die 100x zo lang de kustlijn volgt.
Meer informatie over de lange afstand wandelroutes in Europa
Een overzicht van alle E-routes vind je op www.era-ewv-ferp.org, waar je ook praktische tips voor elk van deze routes kunt vinden. Ook Wikipedia heeft een handige overzichtspagina. Wil je ook een keer zo'n lange afstand wandelen, maar weet je niet hoe je moet beginnen? Download mijn gratis stappenplan voor je eerste trektocht. 
